Wykład - „Jak posprzątać wieżę Babel czyli marzenie ludzkości o wspólnym języku” w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej - był jednym z pierwszych wydarzeń rozpoczętego w piątek XVII Festiwalu Nauki. Festiwal potrwa do niedzieli 29 września.

Pomysły stworzenia wspólnego, uniwersalnego języka szczególnie silnie ujawniły się w średniowieczu. „Łacina nie była już wtedy powszechnie rozumiana, powstały języki narodowe i coraz więcej dialektów. Ludzie coraz mniej rozumieli siebie nawzajem” – powiedział Maciej Jaskot.

Podejmowano więc wiele prób tworzenia sztucznych języków apriorycznych. Były to języki, w których nie korzystano z rozwiązań istniejących już w językach naturalnych.

Jeden z takich języków w XVII wieku stworzył George Dalgarno. W opracowanym systemie językowym każdej literze przypisał określone znaczenia. Literze „N” odpowiadał termin „żywa istota”, litera „E” oznaczała „zwierzę”, z kolei „K” – czworonoga. „W ten sposób poprzez połączenie liter NEK otrzymywało się termin: zwierzę czworonożne należące do istot żywych” – tłumaczył prelegent.

Zaznaczył, że pomysły tworzenia języków uzyskiwanych w tak sztuczny sposób porzucono w XVIII wieku. Przełomowym momentem dla lingwistyki i tworzenia języków uniwersalnych był rok 1879, kiedy powstał język wolapik.

Opracowany przez niemieckiego księdza Martina Schleyera, był pierwszym językiem bazującym na rozwiązaniach istniejących już języków naturalnych. „Punktem wyjścia dla wolapik były języki angielski i niemiecki. Tworzone w nim wyrazy były jednak bardzo zniekształcane i skracane, przez co był trudny do opanowania” – wyjaśnił prelegent.

Ten dość trudny język szybko zyskał jednak ogromną popularność i miał ponad 200 tys. aktywnych rozmówców. Jeszcze po utworzeniu języka esperanto obowiązywało 316 podręczników do nauki wolapik i 25 gazet wydawanych w tym języku.

W 1887 roku narodził się znany do dziś uniwersalny język: esperanto. Podstawy tego języka opracował i opublikował polsko-żydowski okulista - Ludwik Zamenhof. Pierwszy międzynarodowy kongres esperancki odbył się w 1905 roku, a zasady nowego języka szybko zyskiwały popularność.

Dziś na całym świecie członkami organizacji esperanckich jest około 20 tys. osób. Według szacunków płynnie posługuje się nim do miliona osób na całym świecie.

Wykład Macieja Jaskota w SWPS był jednym z setek wykładów organizowanych w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie. Uczestnicy wydarzenia mają do wyboru ponad 150 warsztatów, 140 pokazów i 30 wycieczek. Przewidziano też ponad 20 wystaw, np. o fotonice lub egzotycznych kwiatach. Po kilkanaście konkursów i gier edukacyjnych. W sumie pond 500 imprez popularnonaukowych. Najmłodsi zainteresują się Festiwalem Nauki Młodego Człowieka, który 28 i 29 września odbędzie się na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej. Na dzieci będzie czekało tam kilkadziesiąt stoisk z ciekawymi pokazami i doświadczeniami.

W organizację festiwalu zaangażowało się ponad 1000 pracowników naukowych z ponad 110 placówek z Warszawy i najbliższych okolic. Udział w wydarzeniu bierze większość dużych uczelni warszawskich i instytutów PAN, a także muzea prowadzące działalność edukacyjną.

Wstęp na wszystkie festiwalowe wydarzenia jest bezpłatny, ale na niektóre z nich obowiązują wcześniejsze zapisy. Szczegółowy program jest dostępny na stronie: http://www.festiwalnauki.edu.pl/

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ tot/