
Dzięki obserwacjom wykonanym przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) astronomom udało się zaobserwować składniki potrzebne do budowy planet wokół setek młodych gwiazd w Małym Obłoku Magellana, który jest galaktyką karłowatą w pobliżu Drogi Mlecznej.
Wyniki przedstawiono w artykule, który ukazał się 24 kwietnia w „Nature Astronomy”.
Proces powstawania planet zaczyna się od niewielkich, mikroskopijnych ziaren pyłu. Z upływem czasu zlepiają się one ze sobą, tworząc struktury o wielkości kamieni, a potem skał i skalistych zwanych planetozymalami (podobnych do planetoid). Planetozymale zderzają się ze sobą i w ten sposób rodzą się jądra planet.
Materiały do powstawania pyłu, takie jak krzem, magnez, aluminium i żelazo, występują w Małym Obłoku Magellana we względnie niewielkich ilościach. Pod tym względem galaktyka ta przypomina raczej skład galaktyk z okresu kilku miliardów lat po Wielkim Wybuchu, aniżeli galaktyk współczesnych.
Olivia Jones z Royal Observatory w Edynburgu w Wielkiej Brytanii i jej zespół obserwowali setki młodych małomasywnych gwiazd w obszarze gwiazdotwórczym NGC 346 w Małym Obłoku Magellana. W zakresie promieniowania podczerwonego udało im się wykryć promieniowanie termiczne emitowane przez ciepły pył. Są to oznaki, że blisko młodych gwiazd krąży pył, a więc, gdy tylko gwiazdy te nieco bardziej dojrzeją, mogą wokół nich powstać planety.
Wyniki wskazują, że ilość pierwiastków potrzebnych do uformowania się skał jest w Małym Obłoku Magellana podobna do galaktyk znajdujących się znacznie dalej, około 11 lub 12 miliardów lat świetlnych od nas (przesunięcie ku czerwieni z = 2). Ten okres w ewolucji Wszechświata zwany jest czasem „kosmicznym południem”.
Jaki wniosek można wysnuć z obserwacji pyłu w Małym Obłoku Magellana? Autorzy wskazują, że skoro planety mogą powstawać w Małym Obłoku Magellana, to zapewne mogły formować się także w tych odległych czasach w historii Wszechświata.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba został wystrzelony przez NASA pod koniec 2021 roku. Jest określany jako następca Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Naukowcy mają nadzieję, że pomoże w poszerzeniu naszej wiedzy m.in. o powstawaniu planet i o początkach Wszechświata.(PAP)
cza/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.