Zajenkowski, profesor psychologii z Uniwersytetu Warszawskiego, otrzymał nagrodę w kategorii psychologii wraz ze współautorem pracy Gillesem Gignakiem z Uniwersytetu Zachodniej Australii. Jury nagrodziło ich za pracę pt. „Mówienie ludziom, że są inteligentni, jest skorelowane z poczuciem narcystycznej wyjątkowości”. Badania naukowców wykazały, że pochwały na temat czyjegoś IQ pozytywnie wpływają na samoocenę tej osoby dotyczącą jej inteligencji i poczucia własnej wyjątkowości, a negatywne opinie na temat czyjegoś IQ obniżają te parametry.

Przyjmując statuetkę przedstawiającą ludzki żołądek z ludzkimi twarzami (tegoroczny motyw przewodni nagród to trawienie), naukowcy przeprowadzili na widowni żartobliwy eksperyment, który miał pokazać, że mówienie ludziom, że są inteligentni, wpływa na ich współczynnik narcyzmu.

Polsko-australijski duet był jednym z dziesięciu laureatów IgNobla, organizowanego przez pismo naukowe „Annals of Improbable Research” („Annały Badań Nieprawdopodobnych”) od 1991 roku. To satyryczna nagroda dla autorów badań, które „najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia”. Obok statuetki nagrodzeni otrzymali „kartkę papieru z napisem, że wygrali” zamiast wręczanego w poprzednich edycjach banknotu 10 bilionów dolarów Zimbabwe (powodem była inflacja).

Inni nagrodzeni to m.in. Amerykanin dr William Bean (literatura) za badanie nad wzrostem długości paznokci, zespół naukowców z Francji, Nigerii i Togo za sprawdzanie, jak pewien rodzaj agam (jaszczurek) wybiera zjedzenie pewnego rodzaju pizzy (nauka o żywieniu), Amerykanie Julie Menella i Gary Beauchamp za badania nad tym, co odczuwają karmione piersią dzieci, kiedy ich matka je czosnek, czy zespół z Japonii badający, czy krowy pomalowane w zebrę mogą unikać ukąszeń much.

Pokojową nagrodę otrzymali naukowcy z Holandii, którzy dowiedli, że spożywanie alkoholu może czasem pozytywnie wpływać na zdolność posługiwania się obcym językiem. Włoscy, niemieccy, hiszpańscy i austriaccy fizycy zostali z kolei nagrodzeni za badania nad zmianami stanu materii przy gotowaniu makaronu cacio e pepe (z serem i pieprzem) i powstawaniem grudek w sosie. Nagrodę z kategorii lotnictwa przyznano międzynarodowemu zespołowi badającemu wpływ spożycia alkoholu na umiejętności lotu i echolokację nietoperzy.

Podczas ceremonii na kampusie Uniwersytetu Bostońskiego nagrody laureatom wręczali żyjący laureaci nagród Nobla z dziedzin ekonomii, medycyny, chemii i fizyki, w tym m.in. laureat z 2022, szwedzki biolog Svante Paabo, czy amerykański ekonomista Robert Merton. Ceremonia była przerywana występami muzycznymi, m.in. na temat niestrawności i wegetarianizmu, rzucaniem papierowych samolotów na scenę oraz wykładami, w których naukowcy musieli technicznie streścić swoje badania w 24 sekundy oraz wyjaśnić je potocznie za pomocą siedmiu słów.

Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)

osk/