Naukowcy z kolumbijskiego obserwatorium Lamont-Doherty znaleźli kominy hydrotermalne na dnie oceanicznym w pobliżu Antarktydy; wcześniej teren ten nie był badany. Szczeliny te to dowód na potwierdzenie aktywności wulkanicznej pod podwodnym pasmem górskim, które jest częścią rozległego grzbietu śródoceanicznego, gdzie dochodzi do erupcji lawy i formuje się nowa skorupa ziemska.
Takich badań podjęła się Gisela Winckler, geochemik z laboratorium Lamont-Doherty. Wraz z zespołem oznaczyła sześć kominów wulkanicznych Grzbietu Pacyficzno-Antarktycznego. Odkrycie zostało opublikowane w piśmie "Geophysical Research Letters".
Naukowcy ustalili, że ze szczelin wydostają się gazy bogate w rzadki stabilny izotop helu-3, który został wykryty w płaszczu Ziemi i w lawie. Jego reakcja z deuterem powoduje uwolnienie ogromnych ilości ciepła, które może być źródłem energii.
Według ekspertów rzadki izotop helu zajmuje obszar porównywalny z odległością między Manhattanem i Richmond, co stanowi 7 proc. łącznej powierzchni grzbietu. Łańcuch tych podwodnych gór wulkanicznych znajduje się blisko 5 km pod lustrem wody, a ich szczyty są poprzecinane stromymi kanionami.
Kominy hydrotermalne znajdują się zwykle w strefach ryftów oceanicznych, miejsc rozchodzenia się płyt tektonicznych, na znacznych głębokościach (1500 do 4000 m). Wylewom gorącej lawy towarzyszą wycieki podgrzanej do ponad 350 stopni Celsjusza wody hydrotermalnej, przesyconej m.in.: siarczkami metali, metanem i amoniakiem.
Po raz pierwszy kominy hydrotermalne odkryto w późnych latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku podczas poszukiwań nowych gatunków oraz możliwości adaptacyjnych organizmów.
Najgłębsze odkryte dotychczas kominy znajdują się w Rowie Kajmańskim na Morzu Karaibskim. Jak podał serwis "Science Daily" szczeliny znajdują się na głębokości 5 tys. metrów.
Kominy hydrotermalne lub inaczej geotermalne są zazwyczaj aktywne od kilku do kilkudziesięciu lat. Niektóre mogą osiągać nawet 60 metrów wysokości. Z czasem mogą zostać zatkane przez wytrącające się osady.
Woda hydrotermalna ochładza się w kontakcie z zimną wodą oceaniczną, co powoduje wytrącanie się minerałów, które dają ciemny lub biały kolor pióropusza. Dlatego szczeliny hydrotermalne w zależności od koloru są nazywane "black smokers" lub "white smokers". KRF
PAP - Nauka w Polsce
kap
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
