Pierwszy polski projekt archeologiczny w Bośni i Hercegowinie
Doskonale zachowana rzymska studnia z I-III wieku n.e. Fot. Michał Pisz
Od 1. poł. I wieku przybywali tutaj weterani – legioniści, obdarowywani ziemią przez kolejnych cesarzy. Dlatego obszar ten był bogaty i szybko poddał się romanizacji. To właśnie tu, w obecnej općinie (gminie) Ljubuški w zachodniej Bośni i Hercegowinie, naukowcy z Instytutu Archeologii UW rozpoczęli swoje badania.
Tegoroczne prace terenowe potrwają dwa tygodnie – rozpoczęły się na początku października. Ich celem jest zbadanie osadnictwa okresu rzymskiego i późnoantycznego.
„Dotychczas udało nam się m.in. zlokalizować ukryte pod wodą pozostałości mostu, przebieg niektórych dróg oraz położenie ważniejszych osiedli. Najstarsze relikty pochodzą sprzed ok. 2 tys. lat” – wyjaśnia PAP Tomasz Dziurdzik, kierownik ekspedycji, doktorant z Instytutu Archeologii UW.
Dziedzictwo archeologiczne tego rejonu jest słabo rozpoznane i zadokumentowane przez lokalne służby. Przyczynił się do tego między innymi konflikt zbrojny z lat \'90 ubiegłego wieku. „Wojna spowodowała wieloletni upadek systemu ochrony dziedzictwa archeologicznego i historycznego, przez co wiele stanowisk zostało zniszczonych lub jest obecnie zagrożonych przez współczesne budownictwo” – dodaje Dziurdzik.
Obecnie polscy naukowcy weryfikują nieprecyzyjne dane pochodzące sprzed wojny w byłej Jugosławii. Swoje działania wspomagają zaawansowanymi technologiami. Odwiedzane stanowiska archeologiczne wprowadzają do bazy danych GIS (Systemu Informacji Geograficznej) – oznaczają ich pozycję GPS, dodają zdjęcia. W swojej pracy wspomagają się rekonesansem lotniczym, analizują również obrazy satelitarne. Planowane jest też wykonanie modeli trójwymiarowych wybranych stanowisk. „To pierwsze zastosowanie nowoczesnych, niedestrukcyjnych metod archeologicznych na tym obszarze” – mówi Dziurdzik.
O tym, że metody Polaków okazały się skuteczne, świadczy zlokalizowanie kilku osad sprzed 2 tys. lat, których dotychczasowe położenie było nieznane. Na odkrycie czeka nadal fort rzymski – ze źródeł pisanych wiadomo, że istniał w pobliżu miasta Narona, jednego z najważniejszych miast w rzymskiej prowincji Dalmacja. Archeolog przekonuje, że jest to bardzo interesujący obszar do badań ze względu na bogactwo i różnorodność dziedzictwa archeologicznego.
„Nawiązaliśmy perspektywiczną współpracę z lokalnymi archeologami i instytucjami – w planach mamy dalsze wspólne przedsięwzięcia, w tym rozwinięcie badań nieinwazyjnych o prospekcję geofizyczną i wykopaliska” – podsumowuje Dziurdzik.
Projekt realizowany jest we współpracy z Uniwersytetem w Mostarze i općiną Ljubuški. Badania wsparła finansowo Rada Konsultacyjna ds. Studenckiego Ruchu Naukowego UW. Relację archeologów z terenu można śledzić na bieżąco w Internecie.
PAP - Nauka w Polsce
szz/ mki/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
