Obawy o to, że artykuły pojawiające się w czasopismach naukowych, mających powiązania finansowe z prywatnymi przedsiębiorstwami, bywają nieobiektywne - nie są niczym nowym. Od zawsze podejrzewano, że praktyki polegające na akceptowaniu pieniędzy za reklamy czy przedruki, bywają zgubne dla przejrzystości materiału publikowanego na łamach pisma.

Teraz naukowcy z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin (USA) wykazali, że – w istocie – w anglojęzycznych czasopismach medycznych, akceptujących opłaty za przedruk, artykuły są trzy razy częściej pisane przez autorów zależnych finansowo od przemysłu. W praktyce oznacza to, że w tworzonych przez nich tekstach częściej mogą pojawiać się na przykład pozytywne odniesienia do stosowania środków farmaceutycznych.

„Istnieje nawet słynna historia na temat pewnej firmy, która chciała wycofać się z wielomilionowego kontraktu z magazynem ‘Annals of Internal Mecicine’, bo nie spodobał jej się artykuł opublikowany na łamach tego pisma” – wspomina dr S. Scott Graham, koordynator niniejszego badania.

W ramach przedsięwzięcia specjaliści z UT w Austin przeanalizowali pod kątem konfliktów interesów blisko 130 tys. artykułów ze 159 różnych czasopism medycznych. Chcieli sprawdzić, czy magazyny osiągające dochody z tytułu reklam, przedruków, czy też należące do dużych, międzynarodowych wydawnictw, częściej publikują teksty na korzyść przemysłu.

Ku ich zaskoczeniu okazało się, że czynniki, takie jak dochody z reklam czy przynależność do dużego wydawnictwa, nie miały specjalnego znaczenia w kontekście publikowania nieobiektywnych artkułów. Punktem zapalnym były umowy na przedruk. To właśnie czasopisma pobierające opłaty za przedruk miały najwięcej artykułów wychodzących spod pióra „obciążonych” autorów.

„Jeśli chcemy upewnić się, że czasopisma medyczne publikują najlepszą, dostępną naukę, musimy skupić się na stosunkach handlowych, które mają na to wpływ” – zaznacza dr Graham.

O badaniu można przeczytać na stronie: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0236166. (PAP)

ooo/ agt/