Nietypowe starożytne wiersze, cykl koniunkturalny w małych otwartych gospodarkach, odporność procesów życiowych na chaotyczne zaburzenia, tworzenie się gwiazd, internet przyszłości - to tematy badań podejmowanych przez tegorocznych głównych laureatów Nagród Naukowych „Polityki”. Dzięki swoim pracom młodzi badacze otrzymali po 30 tys. zł.

„Polityka” od 15 lat prowadzi program stypendialny skierowany do młodych naukowców. W 2001 r. zainaugurowano go pod hasłem „Zostańcie z nami!”. Od 2011 r. konkurs znany jest jako Nagrody Naukowe „Polityki”. W ciągu piętnastu edycji Fundacja Tygodnika Polityka przekazała 5,8 mln zł w ręce ponad 250 naukowców.

Redaktor naczelny „Polityki” Jerzy Baczyński podczas gali stwierdził: „Mamy zasadę, która nam przyświeca właściwie od zawsze: żeby robić swoje, robić to, w co wierzymy, bronić swoich wyborów. (…) Wierzymy w polski potencjał w dzisiejszym świecie, nasze możliwości nie tylko nadrabiania ogromnych historycznych zapóźnień, ale także przodowania w wielu dziedzinach, bo nie mamy żadnych powodów do kompleksów w porównaniu z innymi, może historycznie bardziej szczęśliwymi narodami. Ten konkurs, który prowadzimy od 15 lat, jest manifestacją tej wiary i nadziei. Ten konkurs co roku dawał nam wielki powiew optymizmu.”

Baczyński powiedział, że Nagrody Naukowe „Polityki” przyznawane są w dwóch etapach: najpierw kapituła profesorska spośród wszystkich zgłoszeń (w tym roku było ich ponad 400) wybiera finałową piętnastkę laureatów w 5 dziedzinach nauki. Potem do pracy zabiera się druga kapituła. Spośród finalistów wybiera 5 laureatów. W swoim wyborze kieruje się m.in. tym, by laureatów dało się w sposób zrozumiały przedstawić publiczności.

Kierując swoje słowa do laureatów Baczyński powiedział: „Mimo czasami bardzo hermetycznych dziedzin, jakimi się państwo zajmują to, co robicie ma społeczne znaczenie. My, jako obywatele, którzy finansujemy sporą część nakładów na naukę, mamy prawo wiedzieć i rozumieć, czym się państwo zajmujecie. Nasza kapituła obywatelska pełni rolę osądu społecznego, typując kilka osób, które chce szerokiej publiczności przedstawić”.

W dziedzinie nauk humanistycznych nagroda trafiła do dr. Jana Kwapisza z Zakładu Literatur i Języków Klasycznych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Przedmiotem jego zainteresowań są zabawy słowem w starożytnej poezji, głównie z okresu hellenistycznego: wiersze-obrazki, akrostychy, anagramy, palindromy, zagadki.

Z kolei dr hab. Marcin Kolasa, profesor nadzwyczajny w Katedrze Ekonomii Ilościowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, otrzymał nagrodę w kategorii nauk społecznych. Prowadzi badania nad cyklem koniunkturalnym w małych otwartych gospodarkach. Badania te dostarczają wskazówek m.in. dla polskiej polityki monetarnej, fiskalnej i makrostabilnościowej oraz prognozowania makroekonomicznego.

Jeśli chodzi o nauki o życiu, to nagroda trafiła do dr. Pawła Szczęsnego z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. W swoich badaniach zajmuje się on procesami, które mogą wytrącić organizm z procesu równowagi. To m.in. badania dotyczące powstawania nowotworów, regulacji przepływu krwi, czy przewidywania ryzyka wystąpienia śmierci łóżeczkowej u niemowląt.

W dziedzinie nauk ścisłych laureatką nagrody została dr Agata Karska z Instytutu Obserwatorium Astronomiczne na Wydziale Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Głównym nurtem jej badań są obserwacje fizyko-chemiczne gazu w obszarach formowania młodych gwiazd. Wyniki jej prac pomogą zrozumieć fizykę powstawania gwiazd i mogą dać odpowiedź na pytanie: co determinuje masę gwiazdy?

Dr inż. Jerzy Domżał otrzymał z kolei nagrodę w zakresie nauk technicznych. Uczony pracuje w Katedrze Telekomunikacji Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Prowadzi badania dotyczące teleinformatyki, a zwłaszcza internetu przyszłości - jego jakości i niezawodności. Opracował prototyp wydajnego routera, pozwalającego na bardziej wydajne wykorzystanie zasobów sieciowych.

Dodatkowo nagrody finałowe po 10 tys. zł otrzymali: badacz II RP Krzysztof Kloc, archeolog lotniczy Grzegorz Szalast, badacz cyberprzestępczości Kacper Gradoń, dr Urszula Markowska-Manista, która zajmuje się problematyką dzieci marginalizowanych i dyskryminowanych, a także specjalista od analiz statystycznych dr Artur Pokropek. Nagrodę taką zdobyli też dr Joanna Nynca zajmująca się badaniami rozrodu ryb, dr n. med. Ewa Wunsch, która bada rzadkie schorzenia wątroby; specjalistka od chemii bioorganicznej dr Joanna Kowalska, architekt dr Bartosz Haduch oraz dr hab. inż. Łukasz Madej zajmujący się wirtualną metalurgią i inżynierią materiałową.

Serwis Nauka w Polsce PAP był jednym z patronów medialnych Nagród Naukowych "Polityki".

PAP - Nauka w Polsce

lt/ krf/