Do laureatów trafiły stypendia naukowe po 15 tys. zł. Nagrodą dodatkową dla nich jest wywiad na łamach tygodnika „Polityka”.

Jak podano w komunikacie, z blisko 500 zgłoszeń Kapituła Profesorska wyłoniła 15 tegorocznych finalistów i finalistek. Następnie Kapituła Społeczna spośród tego grona wyłoniła pięciu laureatów Nagród Naukowych. Pozostała dziesiątka otrzymała nagrody finałowe w wysokości 5 tys. zł.

W tym roku nagrody przyznano po raz 24.

W naukach humanistycznych zwyciężyła dr Kamila Łabno-Hajduk - Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Głównym obszarem jej zainteresowań naukowych jest polska emigracja w XX w., w tym wydobywanie z zapomnienia życiorysów wybitnych kobiet, które zdecydowały się wyjechać na stałe z kraju. Za swoje najważniejsze dotychczasowe osiągnięcie zawodowe uważa książkę „Zofia Hertz. Życie na miarę »Kultury«”. Dr Łabno-Hajduk angażuje się też w działalność popularnonaukową dotyczącą edukacji historycznej w Europie Wschodniej. Koordynowała funkcjonowanie międzynarodowego zespołu nauczycieli z Białorusi, Ukrainy, Niemiec, Polski i Rosji, który pracował m.in. nad scenariuszami lekcji dotyczących II wojny światowej.

W naukach społecznych zwyciężył dr. mult. hab. Jacek Lewkowicz z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Jak napisano w komunikacie, w nowatorski sposób łączy ekonomię z prawem (tytuły magistra oraz stopnie doktora obu tych dziedzin uzyskał na UW) i innymi naukami społecznymi. Wykorzystuje zaawansowane metody statystyczne, ekonometryczne i techniki uczenia maszynowego (sztuczna inteligencja) do badania regulacji i instytucji społecznych. Bada m.in. wpływ pandemii COVID-19 na stabilność systemów demokratycznych czy rolę populizmu w procesach politycznych. Jego analizy pomagają określić, jak nagłe kryzysy mogą wpływać na funkcjonowanie całego systemu społeczno-gospodarczego.

W dziedzinie nauki o życiu laureatem został prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Mateusz K. Hołda (Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum). Profesor pracuje w Katedrze Anatomii, ale również w Oddziale Szybkiej Diagnostyki Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Św. Jana Pawła II i w poradni kardiologicznej. Jest lekarzem, naukowcem, nauczycielem akademickim oraz kadriomorfologiem zajmującym się poznawaniem i opisywaniem budowy układu sercowo-naczyniowego. Już w trakcie studiów utworzył zespół badawczy HEART (Heart Embryology and Anatomy Research Team), który stał się światowym liderem w tej dziedzinie. Opracowana przez zespół prof. Hołdy tzw. mapa serca przyczynia się do bezpieczniejszego i mniej inwazyjnego wykonywania interwencji sercowo-naczyniowych. Na co dzień prof. Hołda pracuje wśród chorych, diagnozując i lecząc choroby układu krążenia.

W naukach ścisłych najlepsza okazała się dr inż. Anna Jarząb z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Hirszfelda PAN we Wrocławiu. Jest adiunktem w Zakładzie Immunologii Chorób Zakaźnych. Zajmuje się poznawaniem struktury i funkcji białek z wykorzystaniem proteomiki oraz technik immunoenzymatycznych. Jej największym osiągnięciem jest stworzenie usystematyzowanej bazy danych o termicznej labilności tysięcy białek z organizmów należących do różnych gatunków: od bakterii, grzybów i roślin po zwierzęta, w tym człowieka. Drugim ważnym tematem jej badań są szczepionki peptydowe – zwłaszcza przeciwko czerwonce, czyli chorobie zakaźnej przewodu pokarmowego.

W naukach technicznych laureatką została dr inż. Daria Hemmerling z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Jest adiunktką na Wydziale Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej. Pracuje w Katedrze Metrologii i Elektroniki, zajmując się inżynierią biomedyczną oraz biocybernetyką. Skupia się głównie na rozpoznawaniu biomarkerów głosowych, mogących mieć znaczenie w wykrywaniu i monitorowaniu leczenia chorób neurodegeneracyjnych (np. Parkinsona lub Alzheimera). Pracuje również nad wykrywaniem niewydolności serca na podstawie analizy twarzy i głosu.

Nagrody finałowe w ramach Nagród Naukowych POLITYKI otrzymali:

- dr Ewa Górska z Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii oraz Inkubatora Doskonałości Naukowej - centrum Digital Justice na Uniwersytecie Wrocławskim,

- dr Justyna Kajta z Instytutu Nauk Społecznych Uniwersytetu SWPS w Warszawie,

- dr Klaudia Kaniewska z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego,

- dr Adam Karczmarz z Uniwersytetu Warszawskiego i IDEAS NCBR,

- dr Iwona Nowakowska z Instytutu Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie,

- dr Piotr Sadzik z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego,

- mgr Maciej Tarnowski z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego,

- dr Ireneusz Stolarek z Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk,

- dr inż. arch. Małgorzata Telesińska z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej,

- dr n. med. Krzysztof Maria Wilczyński z Wydziału Nauk Medycznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fundacja Tygodnika „Polityka” od 2001 r. prowadzi program stypendialny skierowany do młodych naukowców „Zostańcie z nami!” – od 2011 r. pod nazwą Nagrody Naukowe. Poprzez akcję prowadzoną na łamach „Polityki” promowany jest wartościowy wzór kariery i osiągnięcia naukowe młodych ludzi nauki w Polsce.

Więcej o tegorocznych laureatach i finalistach tu.

Nauka w Polsce

agt/