55 lat temu grupa pasjonatów rozpoczęła badania wędrówek ptaków na wybrzeżu Bałtyku. Dało to początek trwającej do dziś Akcji Bałtyckiej, jednemu z najdłużej działających programów obrączkowania ptaków podczas migracji w Europie.
W ramach jej działań zaobrączkowano prawie 2 mln ptaków.
Badania wędrówek ptaków rozpoczęła 11 września 1960 r. grupa pasjonatów z Koła Naukowego Biologów Uniwersytetu Warszawskiego. Rozstawiając sieci ornitologiczne nad Bałtykiem dali oni początek jednej z najdłużej trwających na świecie akcji obrączkowania ptaków – słynnej i kultowej wśród ornitologów Akcji Bałtyckiej.
Ptaki po raz pierwszy chwytane były w Górkach Wschodnich w 1960 roku przez grupę studentów, w której skład wchodzili: Przemysław Busse (wtedy przewodniczący koła naukowego UW, dziś profesor), Barbara Diehl, Bogumiła Szulc, Maciej Gromadzki i Roman Wojan.
Dziś projekt, nazwany później Akcją Bałtycką, prowadzi Stacja Badania Wędrówek Ptaków Uniwersytetu Gdańskiego.
Badania prowadzone są co roku, wiosną i jesienią (zwłaszcza w kwietniu i październiku). Ptaki są obrączkowane i mierzone, określa się ich kondycję oraz orientację w przestrzeni. Akcja koncentruje się na pracy naukowej, a prace podporządkowane są zasadom metodyki naukowej.
Stacje terenowe mają charakter obozu namiotowego z zadaszonym miejscem do pracy z ptakami. W sąsiedztwie obozu rozstawione są sieci ornitologiczne do chwytania ptaków, a schwytane ptaki są obrączkowane i mierzone. Sieci kontrolowane są co godzinę, od świtu do zmierzchu, a w okresie przelotu sów - również w nocy. Prace odbywają się bez względu na pogodę. Dziennie chwyta się od kilkunastu do ponad 1,5 tys. ptaków.
Badania terenowe AB w dużym stopniu oparte są na pracy wolontariuszy.
W wyniku działań Akcji Bałtyckiej zaobrączkowano niemal dwa miliony ptaków, z których około 1,5 mln zostało pomierzonych.
Akcja Bałtycka posiada najbogatszą bazę danych pomiarowych kręgowców na świecie. Prace AB zaowocowały kilkunastoma tysiącami dalekodystansowych wiadomości powrotnych (komplet informacji o okolicznościach zaobrączkowania i ponownego stwierdzenia w innym czasie i miejscu jakiegoś osobnika). Na podstawie danych zebranych w ramach Akcji Bałtyckiej przygotowano ponad 200 publikacji, raportów i innych prac naukowych.
Więcej o Akcji Bałtyckiej i jej historii można przeczytać na stronie internetowej http://akbalt.ug.edu.pl/ (PAP)
zan/ mrt/
