Ewolucyjne przystosowanie do bolesnych porodów
Fot. Fotolia
Typowo ludzkie cechy anatomiczne, takie jak dwunożny chód i duży mózg, są zarazem przyczyną bolesnych porodów. Naukowcy odkryli związane z tym przystosowanie ewolucyjne w budowie miednicy u kobiet, o czym informują na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”.
Rozmiar czaszki noworodka jest relatywnie duży w stosunku do kanału rodnego matki. Z tego powodu u ludzi poród jest wolniejszy i trudniejszy niż u innych naczelnych.
U odległych przodków człowieka chód wyprostowany pojawił się 4-5 mln lat temu. Wpłynęło to na kształt kości miednicy, które musiały dostosować się do tych zmian, żeby poruszanie się było bardziej efektywne.
Kiedy już chód w postawie wyprostowanej utrwalił się, zaczął powiększać się mózg. Większe głowy noworodków musiały przecisnąć się przez kanał rodny, którego szerokość przystosowała się wcześniej do dwunożnego sposobu chodzenia.
Te zmiany ewolucyjne okazały się dotkliwe dla rodzących kobiet. Do dzisiaj w wielu krajach rozwijających się, bez dostępu do nowoczesnej opieki medycznej, w tym cesarskiego cięcia, poród bywa częstą przyczyną zgonu kobiet.
Naukowcy z uniwersytetów w Wiedniu i Oslo odkryli genetyczną prawidłowość związaną z rozmiarem głów noworodków i kanałów rodnych ich matek.
Naukowcy analizowali trójwymiarowe dane dokumentujące rozmiar i kształt miednic dużej grupy badanych. Dane zostały zgromadzone w latach 80. w Stanach Zjednoczonych do zupełnie innych celów. Miały służyć zaprojektowaniu bezpieczniejszych foteli samochodowych.
Biolog ewolucyjna Barbara Fischer i antropolog Philipp Mitteroecker przeanalizowali dane pod innym kątem. Naukowcy doszli do wniosku, że silna selekcja ewolucyjna doprowadziła do zależności pomiędzy kształtem miednicy, wzrostem i rozmiarem głowy.
Wielkość głowy jest w dużej mierze zdeterminowana genetycznie. To dlatego kobiety o dużych głowach rodzą dzieci, które również mają duże głowy. Naukowcy odkryli, że kobiety o dużych głowach, mają zarazem taki kanał rodny, który ułatwia urodzenie dziecka o dużej głowie.
Z kolei, zgodnie z literaturą ginekologiczną, niższe kobiety przeważnie trudniej przechodzą poród. Naukowcy zauważyli jednak, że występujący u nich bardziej zaokrąglony kształt kanału, ułatwiający rodzenie, może być świadectwem presji ewolucyjnej, w wyniku której kobiety o innym kształcie kanału rodnego częściej umierały.
Autorzy pracy podkreślają jednocześnie, że indywidualne ryzyko porodu zależy nie tylko od czynników genetycznych, ale też wielu czynników środowiskowych.(PAP)
krx/jjj/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
