Rak jajnika jest jednym z najbardziej złośliwych nowotworów, który późno daje objawy, kiedy zwykle jest już mocno rozwinięty. Dotąd nie udało się opracować skutecznej metody badań przesiewowych tej choroby. Nie nadawało się do tego zarówno kontrolowanie we krwi markera CA-125, jak i badania przy użyciu USG. U wielu kobiet wysoki poziom CA-125 nie był wcale związany z rozwojem tego nowotworu.

Prof. Usha Menon z University College London twierdzi jednak, że wkrótce może się to zmienić, gdyż do skriningu raka jajnika prawdopodobnie będzie można jednak wykorzystać test krwi badający poziom białka CA-125. W czasie 14 lat obserwacji kobiet po menopauzie wykazał on aż 86-procentową skuteczność.

Brytyjska specjalistka wyjaśnia, że wcześniejsze próby wykorzystania tego markera się nie powiodły, ponieważ przyjmowano za nieprawidłowy ten sam poziom podwyższonego CA-125. Tymczasem może się on różnić u poszczególnych kobiet. Dlatego konieczny jest indywidualny monitoring określający, jakie jest prawidłowe jego stężenie u danej kobiety.

Z brytyjskich badań wynika, że u jednej pacjentki na cztery z wykrytym rakiem jajnika, nowotwór ten udało się wykryć we wczesny m etapie rozwoju. Trzeba jednak jeszcze wykazać, że test krwi pozwala uratować życie przynajmniej niektórych kobiet. Na to pytanie mają odpowiedzieć kolejne analizy, których wyniki zostaną przedstawione za kilka miesięcy.

Prof. Usha Menon twierdzi, że jest o tym przekonana. Im częściej takie testy będą wykonywane na większej grupie kobiet, tym więcej raków jajnika będzie można wykryć we wczesnym stadium rozwoju. A to oznacza, że więcej kobiet będzie można uchronić przed przedwczesnym zgonem.

Eksperci maja nadzieję, że indywidualny monitoring białka PSA pozwoli wcześnie wyrywać również raka prostaty u mężczyzn. (PAP)

zbw/ agt/