Znaleziska związane z dawnymi mieszkańcami Europy (kości ludzkie, sztuka albo narzędzia) to archeologiczna rzadkość. Jeśli już się trafiają, często są pozbawione konkretnego kontekstu archeologicznego, co utrudnia określenie czasu, w jakim powstawały, czy warunków klimatycznych panujących, kiedy w Europie pojawili się ludzie współcześni.

Nowych informacji na ten temat dostarcza Philip Nigst z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku (Niemcy) i jego współpracownicy z Wielkiej Brytanii, Belgii, Austrii i Hiszpanii, którzy analizowali narzędzia kamienne odkryte podczas kolejnych badań w Austrii. Narzędzia pochodzą ze stanowiska Willendorf II - miejsca, gdzie w 1908 r. odkryto słynną, paleolityczną figurkę Wenus, czyli kamienną figurkę o wydatnych piersiach, dużym brzuchu i udach.

Tym razem naukowcy przebadali pochodzące z tego stanowiska narzędzia. Teraz twierdzą, że reprezentują one tzw. kulturę oryniacką. Określenie to dotyczy ludzi współczesnych (Homo sapiens sapiens), żyjących od ok. 40 do 20 tys. lat temu w Europie, Azji i na północy Afryki - i ich wytwory: narzędzia z kamienia, kości i rogu, pierwsze przedmioty ozdobne, figurki kobiece czy jaskiniowe malarstwo. Z kulturą oryniacką wiąże się też kult grzebania zmarłych.

Najnowsze badania pozwalają sądzić, że narzędzia z Willendorfu mają ok. 43,5 tys. lat. Są więc jednymi z najstarszych, jakie znaleziono w Europie.

Naukowcy próbowali też ustalić, w jakim klimacie żyli twórcy tych narzędzi. Pomogły im w tym badania próbek gleby i obecnych w niej szczątków skorup ślimaków. Doszli do wniosku, że ówczesny klimat na terenie Europy Środkowej przypominał klimat dzisiejszych stepów, a wzdłuż dolin rzek zdarzały się drzewa charakterystyczne dla tajgi.

Na podstawie najnowszych analiz naukowcy sugerują, że nasi przodkowie i neandertalczycy mogli współistnieć w Europie przez kilka tysięcy lat. Pierwsi, w pełni współcześni ludzie (podobni do nas pod względem budowy i zachowania), którzy z lasów na ciepłym południu Europy przedostawali się ku północy, mogli być świetnie przystosowani do innego, bardziej surowego klimatu. (PAP)

zan/ agt/