Wśród autorów publikacji pod redakcją Antoniego Mączaka Ossolineum znaleźli się: Jacek Banaszkiewicz, Maria Bogucka, Stanisław Grodziski, Stanisław Grzybowski, Dariusz Kołodziejczyk, Michał Kopczyński, Halina Manikowska, Adam Manikowski, Antoni Mączak, Roman Michałowski, Jan Pirożyński, Andrzej Pleszczyński, Stanisław Salmonowicz, Henryk Samsonowicz, Władysław A. Serczyk, Jacek Staszewski, Jerzy Strzelczyk, Wojciech Tygielski i Tadeusz Wasilewski.

"Podobno spośród książek historycznych najpopularniejsze w Polsce są biografie - w tym zwłaszcza biografie władców. Szkice, które tu przedstawiamy, nawiązują do tego gatunku, ale w szerszej perspektywie" - pisze we wstępie do książki Antoni Mączak.

Zastanawia się przy tym, czy na panujące rody można patrzeć jak na żywe organizmy, które przechodzą od młodości do wieku dojrzałego, a czasem wykazują symptomy starzenia się lub degeneracji. Jego zdaniem, trudno się od tego powstrzymać, ale łatwo tu o literackie uproszczenie. Można natomiast przyjąć, że jak w każdej dziedzinie, tak i w monarszej wytwarza się z czasem pewien styl działania. Dynastia osiąga aprobatę poddanych lub zostaje odrzucona.

Mączak przywołuje opinię, że tradycje rodowe są wśród elit silniejsze niż wśród "ludu". "Walory i czyny wybitnego władcy stają się dorobkiem całego rodu, podstawą rodowej legendy, gdy trzeba - uzasadnieniem sprawowania przezeń władzy" - zauważa. Podkreśla, że urok badania dynastii jako rodu tkwi w tym, że ma ona własne życie, ambicje i sposoby działania. "Jest jednym z członów państwa, ale sięga zarazem poza jego ramy" - dodaje. ESZ

PAP - Nauka w Polsce

agt/ bsz