Jak poinformował Uniwersytet Śląski, kluczową innowacją w wynalazku jest wykorzystanie suszonego owocu gąbczaka walcowatego (Luffa cylindrica) jako biodegradowalnego nośnika dla bakterii rozkładających niepożądane substancje. Roślina, znana powszechnie jako naturalna gąbka, okazała się idealnym materiałem do unieruchamiania mikroorganizmów odpowiedzialnych za degradację zanieczyszczeń.

„To nie pierwszy preparat biologiczny tego typu przygotowany w naszym zespole. Innym opracowanym przez nas nośnikiem jest guma ksantanowa” – podkreśliła, cytowana w komunikacie, prof. dr hab. Danuta Wojcieszyńska, współautorka wynalazku. Jak wyjaśniła, guma ksantanowa również jest materiałem przyjaznym środowisku, lecz w przeciwieństwie do gąbczaka nie ulega biodegradacji.

„Nie była to jednak wada, ponieważ w przypadku takich rozwiązań kluczowe znaczenie ma cel, jaki chcemy osiągnąć” – dodała.

W przypadku nowego rozwiązania naukowczynie postawiły na naturalność i pełną biodegradowalność. Jak zaznaczyła współautorka wynalazku dr hab. Urszula Guzik, prof. UŚ, „nośnik ten zbudowany jest z celulozy, a więc polisacharydu, będącego świetnym substratem dla grzybów, które szybko i sprawnie potrafią go rozłożyć. Dzięki temu otrzymałyśmy tani, skuteczny i jednocześnie naturalny materiał do zadań specjalnych”.

Zastosowane w preparacie szczepy bakterii – Pseudomonas moorei KB4, Bacillus thuringiensis B1(2015b), Stenotrophomonas maltophilia KB2 oraz Planococcus sp. S5 – mają zdolność rozkładania substancji farmaceutycznych, w tym niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), a także związków fenolowych. Bakterie te są unieruchamiane na powierzchni gąbki metodą adsorpcji.

„Można powiedzieć, że szczepy bakterii niejako przyklejają się do gąbki roślinnej, zasiedlając jej powierzchnię. Nie musimy jej w żaden sposób przygotowywać ani modyfikować, dlatego jest to najprostsza i najtańsza metoda otrzymywania interesującego nas preparatu biologicznego” – podkreśliła dr hab. Guzik.

Zaletą zastosowania gąbki roślinnej jest również zwiększenie szans na przetrwanie bakterii w niesprzyjających warunkach panujących w ściekach. Z laboratorium trafiają one bowiem do środowiska pełnego konkurencyjnych mikroorganizmów.

Obecnie największym wyzwaniem, przed którym stoi zespół, jest przeskalowanie procesu produkcyjnego i weryfikacja skuteczności preparatu w warunkach rzeczywistych.

„Kluczowym etapem będzie sprawdzenie skuteczności opracowanego preparatu w rzeczywistych warunkach oczyszczalni ścieków, dlatego tak ważne jest pozyskiwanie funduszy na dalsze badania oraz nawiązanie współpracy z partnerami z otoczenia gospodarczego” – zaznaczyła prof. Wojcieszyńska.

Współautorkami wynalazku są naukowczynie z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ: dr hab. Urszula Guzik, prof. UŚ, dr Anna Dzionek, dr Agnieszka Nowak oraz prof. dr hab. Danuta Wojcieszyńska.

Opis nowego rozwiązania został przedstawiony w artykule pt. „Preparat biologiczny dla oczyszczalni ścieków”, opublikowanym w czerwcowym numerze „Gazety Uniwersyteckiej UŚ”.(PAP)

jms/ agt/