Powołanie komisji na PP to pokłosie obecnej od kilku tygodni w mediach sprawy tzw. paper mills, dotyczącej nieuczciwych praktyk i tworzenia publikacji na żądanie przez papiernie, czyli fabryki artykułów naukowych. Takie praktyki są stosowane, by zwiększyć liczbę publikacji i cytowań. W przestrzeni medialnej podejrzenia o to kierowane są obecnie w stronę niektórych naukowców związanych m.in. z Politechniką Opolską, Politechniką Poznańską, Politechniką Gdańską i Politechniką Śląską.

Oskarżany o nieuczciwe praktyki pakistański naukowiec realizował w latach 2022-2023 na grant na PP. Był kierownikiem projektu o wartości blisko 779 tys. zł. Uczelnia poinformowała, że po zakończeniu realizacji projektu umowa dotycząca zatrudnienia Pakistańczyka wygasła. Obecnie projekt jest ewaluowany przez Narodowe Centrum Nauki, co jest standardową procedurą.

Rektor poznańskiej uczelni prof. Teofil Jesionowski zadeklarował w rozmowie z PAP, że uczelnia nie brała i nie bierze udziału w tzw. fabrykach publikacji. Podkreślił, że PP powoła komisję dobrych praktyk i etyki, której zadaniem będzie "wdrażanie projakościowych rozwiązań systemowych i zbadanie wszelkich znanych naruszeń standardów akademickich". Komisja ma zostać powołana do końca lutego. Mają się w niej znaleźć pracownicy PP oraz przedstawiciel doktorantów.

"W przypadku dostrzeżenia jakichkolwiek oznak prowadzenia niewłaściwej działalności naukowej będą one szczegółowo analizowane, a w przypadku potwierdzenia nieprawidłowości skrupulatnie eliminowane" – zapewnił rektor.

Prof. Jesionowski potwierdził, że jest współautorem w 31 publikacjach, w których autorem lub współautorem był Pakistańczyk oraz jest współautorem w dwóch rozdziałach książkowych.

"Spośród tych artykułów 12 publikacji to oryginalne artykuły naukowe, a 19 publikacji to artykuły przeglądowe tzw. review. Artykuły te były publikowane w okresie 4 lat, od 2021 do 2024 roku" - poinformował.

Rektor zauważył, że liczba publikowanych przez pakistańskiego doktora artykułów naukowych, wynosząca średnio ok. 30 na rok "jest liczbą sporą, jednak nie budzącą szczególnych wątpliwości, w przedmiotowej dyscyplinie naukowej".

Piszący o pakistańskim naukowcu portal "For Better Science" poinformował, że w jego publikacjach znajdują się błędy naukowe i przypadki plagiatu. Odnosząc się do tych informacji rektor PP podkreślił, że serwis opisał wątpliwości względem trzech artykułów opublikowanych z afiliacją Politechniki Poznańskiej i ze współautorstwem naukowców z PP.

"W żadnym z tych artykułów nie zarzuca się błędów naukowych lub fabrykacji danych. Poruszane są głównie kwestie edytorskie i językowe, czy zarzuty niewłaściwego cytowania literatury. Jednak na skutek pojawiających się wątpliwości i celem uniknięcia wszelkich nieporozumień oraz ewentualnych błędów interpretacyjnych, każda z tych publikacji jest w tej chwili poddawana ponownej weryfikacji. W przypadku wykrycia ewentualnych nieścisłości, do redakcji czasopisma zostanie przygotowane corrigendum" – zapewnił prof. Jesionowski.

W wydanym kilka dni temu oświadczeniu rektor PP podkreślił, że w przypadku badań podstawowych, m.in. w obszarze nauk fizycznych, chemicznych czy medycznych, buduje się wieloosobowe interdyscyplinarne zespoły.

"Trudno przy takim modelu działania zakładać, iż istnieje swego rodzaju zbiorowa odpowiedzialność za ewentualne praktyki pojedynczych członków zespołu niezgodne z etyką naukową. Pracownicy Politechniki Poznańskiej nie brali i nie biorą udziału w tzw. fabrykach publikacji, czyli organizacjach, których celem jest nabijanie punktów za publikowanie na zasadach komercyjnych. Społeczność akademicka naszej uczelni postrzega taką działalność jako wysoce naganną i nieetyczną" - zapewnił.

Rafał Pogrzebny (PAP)

rpo/ bar/ jpn/