Polscy naukowcy jadą do Egiptu, by kontynuować badania grobowca faraona Szepseskafa (ok. 2500 r. p.n.e.). Prace będą koncentrować się na komorze grobowej, gdzie archeolodzy znaleźli m.in. dowody obecności mnicha bizantyjskiego, który w tym miejscu urządził erem. Wyprawa rusza w sobotę, 15 listopada.
W czwartek w Polskiej Akademii Nauk zaprezentowano wstępne wyniki badań i zapowiedziano ich kolejny etap.
Grobowiec faraona Szepseskafa znajduje się w nekropoli w Sakkarze, niedaleko Kairu. Ten niezwykły monument od dawna budzi zainteresowanie naukowców, a wokół jego historii narosło wiele teorii. Mimo to do tej pory nie został on szczegółowo przebadany.
Od 2024 r. Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk (IKŚiO PAN) oraz Ministerstwo Turystyki i Starożytności Arabskiej Republiki Egiptu (MoTA) wspólnie prowadzą misję archeologiczną „Mastaba Faraona”, której celem jest zbadanie kompleksu grobowego faraona Szepseskafa.
- Przepracowaliśmy tam dopiero łącznie trzy miesiące, ale już udało się nam zebrać wiele danych i dokonać kilku odkryć, które zmieniają wiedzę na temat tej budowli; tego, jak funkcjonowała w okresie zarówno wtedy, gdy odprawiano oficjalny kult faraona, czczonego przez ponad 500 lat, jak i później - powiedziała PAP prof. Teodozja Rzeuska z IKŚiO PAN, kierownik misji.
Już w pierwszym roku prac, czyli na początku 2024 r., misji udało się wykonać dokładne pomiary obiektu oraz stworzyć jego cyfrowy model 3D. W kolejnym sezonie przeprowadzono m.in. badania w komorze grobowej, zebrano wiele fragmentów zniszczonego królewskiego sarkofagu i rozpoczęto jego rekonstrukcję.
- Już wiemy, że kompleks grobowy powstawał w kilku fazach. Nie wiemy jeszcze, kto za te kolejne etapy budowy odpowiadał i kiedy dokładnie były budowane. Zaskoczeniem było dla nas odnalezienie fragmentów ceramiki na dachu mastaby z czasów Ramzesa II, czyli ponad tysiąc dwieście lat po czasach Szepseskafa. Nie wiemy jeszcze, co one tam robiły – będziemy starali się na to pytanie odpowiedzieć - zaznaczyła prof. Rzeuska.
W komorze grobowej polscy archeolodzy znaleźli ślady obecności mnicha bizantyjskiego, który zamieszkał w mastabie. – Wczesnochrześcijańscy mnisi często mieszkali w ruinach starożytnego Egiptu - w grobach i świątyniach. Nie jest to niczym niezwykłym, ale niezwykłe jest to, że przez blisko 170 lat, od czasu, kiedy ponownie otwarto mastabę, nikt nie zauważył, że mamy tam pozostałości amfor bizantyjskich, pieca, w którym pieczono i gotowano, a jedną z nisz przekuto na rodzaj sypialni. To pokazuje, że ewidentnie mieszkali tam eremici - zaznaczyła prof. Rzeuska.
Przeprowadzenie misji było możliwe m.in. dzięki zaangażowaniu ponad 3 tys. darczyńców w serwisie Patronite, a także wsparciu Polskiej Rady Biznesu, Fundacji Umbra Orientis, OmenaArt Foundation oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). O szczegółach misji jako pierwsza poinformowała wówczas Polska Agencja Prasowa - w listopadzie ub.r.
Misja wróci przed świętami Bożego Narodzenia do Polski, ale naukowcy liczą, że kolejny wyjazd będzie możliwy wiosną 2026 r.
Czwartkowej prezentacji towarzyszyło otwarcie biblioteki Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN z udziałem wiceminister nauki Karoliny Zioło-Pużuk. Bibliotece nadano imię prof. Kazimierza Michałowskiego, wybitnego egiptologa i twórcy polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.
Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska-Wujec (PAP)
ekr/ bar/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
