Rezygnacja z systemu ewaluacji jednostek naukowych i zastąpienie go systemem oceny środowiskowej (peer review) jest jedną z propozycji zmian przedstawioną przez zespół doradczy przy Polskiej Akademii Nauk - wynika z informacji na stronie PAN.
Zespół doradczy przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk do spraw ewaluacji jakości działalności naukowej został powołany 7 marca 2024 r. - jego zadaniem było wypracowanie propozycji zmian tych zasad tak, aby były one zgodne z zapisami Agreement on Reforming Research Assessment (unijny dokument z 2022 r. dotyczący reformy oceny badań naukowych). W składzie zespołu znaleźli się: prof. Andrzej Jajszczyk, prof. Janusz Bujnicki, prof. Agnieszka Chacińska, prof. Justyna Olko, dr Piotr Sankowski oraz prof. Maciej Żylicz.
Efektem prac zespołu jest raport, w którym naukowcy zwracają uwagę m.in. na fakt, że stosowany obecnie w Polsce system ewaluacji jednostek naukowych jest mocno niedoskonały i wszędzie, gdzie jest to możliwe, powinien zostać zarzucony na rzecz systemu oceny środowiskowej (peer review).
„Mając jednak na względzie świadomość, że pełna ocena ekspercka wszystkich jednostek naukowych w Polsce nie jest możliwa, naukowcy rekomendują rozwiązanie, zgodnie z którym byłaby ona stosowana tylko w przypadku najlepszych, zbliżonych do światowego poziomu naukowego jednostek. Proponują również, aby ewaluacji podlegały nie dyscypliny (jak ma to miejsce obecnie), ale jednostki naukowe” – napisano w komunikacie opublikowanym na stronie PAN.
Zdaniem ekspertów finansowanie wszystkich jednostek naukowych miałoby składać się z dwóch podstawowych części: subwencji zależnej od liczby zatrudnionych i współczynnika kosztochłonności oraz funduszu uzupełniającego, stanowiącego procent z sumy uzyskanej przez daną jednostkę z grantów przyznanych indywidualnym badaczom przez agencje prowadzące konkursy na finansowanie badań naukowych. Proponują także wprowadzenie „opcjonalnej ewaluacji eksperckiej, pozwalającej jednostkom na uzyskanie dodatkowych środków za ponadprzeciętne wyniki naukowe".
W opinii autorów „proponowany system oceny i związanej z nim dystrybucji funduszy jest stosunkowo prosty i mało podatny na manipulacje, a ocena skupia się na najlepszych osiągnięciach i rezygnuje z nacisku na ilość dorobku naukowego. Zaproponowane rozwiązanie ma za to stymulować jednostki do podnoszenia jakości i efektywności badań naukowych, a także motywować władze jednostek do zatrudniania możliwie najlepszych naukowców”.
Pełny raport można przeczytać na stronie PAN: https://pan.pl/propozycja-nowego-systemu-ewaluacji-i-finansowania-badan-naukowych-juz-gotowa/ (PAP)
Urszula Kaczorowska
uka/ bar/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
