Sławosz Uznański, po tym jak został wybrany na rezerwowego astronautę Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) wyszedł z inicjatywą zorganizowania konkursu dla studentów i doktorantów polskich uczelni.

„Ideą konkursu było zachęcenie młodych ludzi do zaprojektowania eksperymentu, który w przyszłości mógłby zostać wykonany na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Chodziło o pokazanie, że wyzwania kosmiczne potrzebują różnorodnych kompetencji i że dzięki osiągnięciom w kosmosie możemy skuteczniej rozwiązywać problemy na Ziemi” – napisano w informacji prasowej przesłanej do mediów.

„Jestem niesamowicie dumna z wszystkich finalistek i finalistów konkursu. Jestem także zbudowana faktem, że ze wszystkich projektów zgłoszonych w konkursie większość stanowiły projekty biologiczne, pomimo że nauki o życiu dotychczas były nieobecne w polskim sektorze kosmicznym. Jest to jasny sygnał dla decydentów, że w polskim środowisku sektora kosmicznego jest wielki potencjał do zagospodarowania” – powiedziała PAP członkini jury konkursowego, dr Anna Fogtman, kierująca operacjami ochrony radiologicznej w Europejskim Centrum Astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej.

I dodała: „Będę kibicować projektom spoza podium, ponieważ zdecydowanej większości pomysłów nie powstydziłyby się doświadczone grupy naukowe regularnie wysyłające eksperymenty na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS)”.

Ogłoszenie zwycięskich projektów odbyło się w Katowicach podczas Tygodnia Kosmicznego w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Nagrodzone zespoły otrzymały dostęp do opieki mentorskiej, mikrogrant w kwocie 26 000 zł na rozwój prototypu eksperymentu, a także możliwość rozwoju koncepcji projektu podczas wyjazdu studyjnego w kwietniu 2024 r. do Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN, Europejskiego Centrum Badań i Technologii Kosmicznych ESA ESTEC i Europejskiego Centrum Astronautów ESA EAC.

Projekt GraviTE (Gravity-free Tissue Engineering), przygotowany przez studentów Koła Naukowego AGH Space Systems, ma na celu zbadanie komórek macierzystych osadzonych na polimerowych rusztowaniach w warunkach mikrograwitacji oraz porównanie wyników do mikrograwitacji symulowanej na Ziemi. Hodowla komórkowa będzie prowadzona w bioreaktorze odpowiedzialnym za utrzymywanie odpowiednich warunków, automatyczną wymianę płynów oraz zbieranie danych kontrolnych.

Projekt HematopoiesISS, realizowany przez studentów Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, ma za zadanie odpowiedzieć na pytanie, czy po zdrowie można sięgać poza naszą planetę. Drużyna studentów i doktorantów kierunku lekarskiego planuje poszukać odpowiedzi właśnie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W eksperymencie badane będą komórki krwiotwórcze szpiku i to, jaki wpływ na nie będzie miało przebywanie w warunkach mikrograwitacji. Badania będą mogły odpowiedzieć nie tylko na pytania dotyczące wpływu podróży kosmicznych na ciało człowieka, ale również pomogą ulepszyć terapie chorób autoimmunologicznych i nowotworowych, między innymi białaczek czy chłoniaków.

Wywodzący się z Politechniki Warszawskiej Projekt L(aser) A(mplitude) S(timulated) P(lant) A(griculture) – LASPA, przygotowany przez drużynę GrowLight, koncentruje się na zastosowaniu światła laserowego do stymulacji siewek do wzrostu w warunkach mikrograwitacji. Badania nad wpływem różnych długości fal laserowych na późniejszą morfologię roślin i przeżywalność nasion, mają na celu rozwój technologii uprawy roślin w środowisku kosmicznym. Otrzymane wyniki mają poszerzyć zakres wiedzy o warunkach wzrostu w mikrograwitacji, otwierając nowe perspektywy dla przyszłych załogowych misji kosmicznych, gdzie samowystarczalne systemy uprawy roślin odgrywać będą kluczową rolę.

Organizatorami konkursu są Fundacja Empiria i Wiedza oraz Fundacja New Space, we współpracy z Direction Earth/Space — inicjatywą Europejskiej Agencji Kosmicznej.(PAP)

Urszula Kaczorowska

uka/ bar/