Prof. Andrzej Grodek patronem roku 2024 w SGH

Cykl wydarzeń ma przybliżyć i uhonorować postać jednego z twórców polskiej szkoły historii gospodarczej.

W ramach obchodów Bibliotece SGH nadano imię prof. Andrzeja Grodka - by docenić to, że dzięki jego "heroicznej postawie" księgozbiór szkoły ocalał w trakcie wojny. Przy ratowaniu zbiorów profesor współpracował z byłym wicedyrektorem Biblioteki Narodowej, Józefem Gryczem. Biblioteka SGH istnieje od 1930 r., jest obecnie największą biblioteką ekonomiczną w Polsce. Posiada w swoich zbiorach ok. 1 mln woluminów książek i czasopism.

Odsłonięto również popiersie prof. Grodka - wykonane z żywicy syntetycznej, według projektu autorstwa dr. hab. Piotra Siwczuka, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Prof. Andrzej Grodek był rektorem SGH w latach 1947-1949 i SGPiS w latach 1955–1959. Sprawował m.in. funkcje kierownika Katedry Historii Gospodarczej, przewodniczącego Sekcji Ekonomicznej i członka Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, był członkiem Rady Naukowej Instytutu Gospodarstwa Społecznego, Rady Archiwalnej przy Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, przewodniczącym Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, członkiem Rady Naukowej Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, zasłużonym organizatorem szkolnictwa ekonomicznego. Od czasu studiów był niezmiennie związany z SGH, ciesząc się ogromną sympatią i uznaniem studentów i pracowników.

Urodził się w Łodzi, gdzie uczył się w Gimnazjum Polskim „Uczelnia”, a następnie uczęszczał do Szkoły Realnej Zgromadzenia Kupców. Podczas wojny 1920 r. służył w ochotniczym pułku piechoty. W 1921 r. zdał egzamin maturalny i w wieku 20 lat związał swoje życie z Wyższą Szkołą Handlową (poprzedniczką SGH).

Ze względu na trudną sytuację materialną przerwał studia i podjął pracę w biurze Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu w Warszawie (1923–1924). Pracował jako nauczyciel na kursach handlowych w Wieruszowie (1925–1926).

W 1925 r. wrócił na studia. Otrzymał dyplom na podstawie pracy "Pieniądze papierowe podczas insurekcji 1794 r." - współcześnie uznawanej za jedyne naukowo wiarygodne opracowanie tego zagadnienia ze względu na to, że materiały archiwalne, z których korzystał zostały zniszczone w trakcie powstania warszawskiego.

W 1929 r. został powołany do służby wojskowej. Po jej odbyciu wyjechał na studia do Francji, dzięki stypendium Funduszu Kultury Narodowej, i od stycznia 1930 r. do września 1931 r. studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Paryskiego. W trakcie tego pobytu napisał pracę magisterską "Zagadnienie emisji znaków pieniężnych w Księstwie Warszawskim (1806–1813)". Po powrocie do kraju w 1931 r. zdał wymagane egzaminy i uzyskał tytuł magistra.

Stopień doktora nauk ekonomicznych uzyskał w 1935 r. za pracę "Piotr Maleszewski (1767–1828) i jego nauka społeczna", a rok później - na podstawie pracy "Idea Banku Narodowego (geneza Banku Polskiego) 1763–1828" - uzyskał stanowisko docenta i prawo do samodzielnego prowadzenia wykładów z historii handlu.

W okresie przedwojennym opublikował kilkadziesiąt haseł w Polskim Słowniku Biograficznym i Encyklopedii Nauk Politycznych.

W 1939 r. zgłosił się do Robotniczych Batalionów Obrony Warszawy, a po kapitulacji Warszawy i aresztowaniu dyrektora biblioteki Konstantego Krzeczkowskiego przejął odpowiedzialność za zbiory biblioteczne SGH. Jednocześnie w latach 1942/1943 i 1943/1944 był wykładowcą historii gospodarczej w I Miejskiej Szkole Handlowej (tajna Szkoła Główna Handlowa).

W 1945 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Funkcję rektora SGH pełnił w latach 1947-1949. Po upaństwowieniu uczelni i przemianowaniu jej na Szkołę Główną Planowania i Statystyki został usunięty ze stanowiska rektora i zastąpił go Czesław Nowiński. W 1956 r. został ponownie wybrany na stanowisko rektora uczelni i funkcje tę pełnił do śmierci w 1959 r.

Został odznaczony Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Krzyżem Komandorskim Order Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Magdalena Barcz, Nauka w Polsce

bar/ agt/