Zespół teleskopów VLT na Paranal o zachodzie Słońca. Credit: ESO/H.H. Heyer

Polski udział w projekcie nowego spektrografu dla teleskopu VLT

Polacy wykonają badania w pierwszej fazie budowy nowego spektrografu dla 8-metrowego teleskopu VLT (Very Large Telescope), który posłuży do obserwacji nieba w zakresie fal ultrafioletowych z wysoką rozdzielczością. Centrum Astromiczne Mikołaja Kopernika (CAMK) PAN należy do międzynarodowego konsorcjum, które zostało wybrane przez Europejskie Obserwatorium Południowe.

  • Ilustracja: pozostałość po Supernowej Tycho Brahego, obserwowana w zakresie rentgenowskim.  Credit: ROSAT, MPE, NASA
    Kosmos

    Naukowcy opracowali nową metodę poszukiwania fal grawitacyjnych

    Nową metodę poszukiwania fal grawitacyjnych emitowanych przez wybuchy supernowych typu Core Collapse (ang. Core-Collapse Supernova, CCSN) zaproponował międzynarodowy zespół naukowców. W jego składzie znalazł się badacz z Centrum Astronomicznego Mikołaja Kopernika PAN.

  • Wizja artystyczna silnego wiatru zaburzającego zewnętrzne obszary dysku z materii otaczającej czarną dziurę. Materia dysku (kolor żółty) jest najpierw wyciągana z zewnętrznych warstw pobliskiej gwiazd. Czarna dziura o masie gwiazdowej znajduje się w centrum dysku o rozmiarach 5 mln km. Pochłania ona materię wtedy i tylko wtedy gdy dociera ona do centralnych części dysku, o rozmiarach ok. 30 km. (źródło: NASA/Swift/A. Simmonet , Sonoma State University)
    Kosmos

    Wokół czarnych dziur musi wiać!

    Co jakiś czas w materii wokół czarnych dziur dochodzi do wybuchów. Naukowcy pokazali, że podczas trwania każdego takiego wybuchu muszą występować wiatry. Gdyby nie one, materia spadałaby do czarnych dziur znacznie wolniej, niż się obserwuje.

  • Mozaika zdjęć bolidu z czterech stacji PFN. Fot. dr hab. Arkadiusz Olech
    Kosmos

    Jasny bolid nad południowo-wschodnią Polską

    W nocy z 16 na 17 października, tuż przed północą, nad południowo-wschodnią Polską można było zaobserwować tzw. bolid - czyli bardzo jasny meteor, jaśniejszy nawet od Księżyca w pełni. O obserwacji poinformował PAP dr hab. Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN w Warszawie.

  • Gwiazda nowa z 1437 r. i pozostałość po odrzuconej w trakcie wybuchu otoczce. Zaznaczono pozycję gwiazdy w 2016 r. i w 1437 r. Źródło: J. Mikołajewska / K. Iłkiewicz / CAMK PAN.

    Namierzono gwiazdę nową, obserwowaną w średniowieczu przez Koreańczyków

    Prawie 600 lat temu koreańscy badacze nieba dostrzegli gwiazdę, która była widoczna jedynie przez kilkanaście dni. Obecnie naukowcy zdołali zlokalizować tę dawną gwiazdę nową. Istotny udział w badaniach mają Polacy.

  •  Teleskopy Magellana na tle gwiaździstego nieba w obserwatorium Las Campanas w północnym Chile. Dwie niebieskie plamki po lewej stronie to Wielki Obłok Magellana i Mały Obłok Magellana, galaktyki sąsiadujące z Drogą Mleczną. Zdjęcie wykonał...
    Kosmos

    Polscy astronomowie ulepszyli swoją "kosmiczną linijkę"

    Pomiary odległości galaktyk mogą być coraz dokładniejsze. Międzynarodowa grupa badawcza, kierowana przez Polaków, precyzyjnie wyznaczyła zależności dotyczące gwiazd używanych w roli „kosmicznej linijki”, mierzącej odległości w kosmosie.

  • Fot. Fotolia

    Warszawa/ Instytuty PAN z ul. Bartyckiej znów szukają środków na wykup gruntu

    Po wykupieniu od właścicieli kilku działek przy ul. Bartyckiej w Warszawie dwa instytuty Polskiej Akademii Nauk czeka spłata kolejnych zobowiązań dotyczących gruntów. Władze PAN gromadzą pieniądze, ale jest to - jak mówią - swoisty wyścig z czasem. Jeśli nie zdążą, instytuty mogą zbankrutować.

  • Fot. Fotolia

    Kolejna seria spotkań dla miłośników astronomii w CAMK PAN

    Jak zmierzyć najmniejsze gwiazdy, czy istnieje życie poza Ziemią, źródła fal grawitacyjnych to niektóre tematy kolejnej edycji "Spotkań z astronomią", organizowanych przez Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN. Pierwsze zajęcia już w poniedziałek 22 lutego.

  • Fot. Fotolia
    Kosmos

    Badacze "zważyli" czarną dziurę i odważają się przyznać: coś tu nie gra

    Wydawałoby się, że ważenie czarnych dziur to już dla naukowców bułka z masłem. Dotąd określono masę nawet 150 tys. obiektów tego typu. A co, jeśli pomiary te zawierają błędy? Zespół polskiej badaczki zauważył, że szacunki masy tej samej czarnej dziury znacznie się różnią, jeśli pomiary wykonuje się różnymi metodami.

  • W warszawskim CAMK PAN wykład o widmach

    O widmach i spektroskopii – jednej z podstawowych technik badawczych w astronomii – będzie mowa podczas wykładu popularnonaukowego, który odbędzie się w poniedziałek, 13 maja w Warszawie w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN.

Najpopularniejsze

  • 16.04.2025.  Na zdjęciu astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski (L) i dyrektor generalny Europejskiej Agencji Kosmicznej Josef Aschbacher (P) podczas wywiadu dla Polskiej Agencji Prasowej, przed drugim dniem III Konferencji Bezpieczeństwa ESA na Zamku Królewskim w Warszawie. PAP/Radek Pietruszka

    Dyrektor Europejskiej Agencji Kosmicznej dla PAP: potrzebne przepisy dotyczące kosmosu

  • Czego potrzebują naukowcy, jeśli chodzi o zastosowanie wyników badań? - ankieta

  • Polacy sprawdzili, czy niski poziom lipoproteiny zwiększa ryzyko cukrzycy

  • EKG/ Minister nauki: przyszłość należy do tych, którzy chcą się uczyć cały czas

  • Eksperci: hałas szkodzi zdrowiu, dlatego konieczna jest zmiana norm hałasu w Polsce

  • Zagłębienia po obu stronach, przypisywane drapieżnemu kotowi, fot. Thompson et al., 2025, PLOS One, CC-BY 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)

    Znaleziony w Anglii szkielet gladiatora nosi ślady kłów drapieżnego kota

  • Chiny/ Załoga misji Shenzhou-20 dotarła na stację kosmiczną

  • Chiny/ Nowa załoga stacji kosmicznej zabrała ze sobą rybę i robaki

  • Nawet do 17 proc. ziem uprawnych na świecie - skażone toksycznymi metalami ciężkimi

  • Kosmicznemu Teleskopowi Hubble'a stuknęło 35 lat

Rekonstrukcja "skandynawskiego pasa". Z wyjątkiem szklanego paciorka (3), wszystkie artefakty wykonane są z żelaza (fotografia: R. Fortuna; zdjęcie rentgenowskie: A. Jouttijärvi; rysunek: A. Kuzioła)"

Badania najstarszego cmentarzyska Bornholmu wskazują na kluczową rolę wyspy w epoce żelaza

Naukowcy przeanalizowali znaleziska z cmentarzyska Store Frigård na Bornholmie, np. kobiece „skandynawskie pasy” czy powszechne w regionie groty włóczni. Wskazują one, że lokalna społeczność odgrywała kluczową rolę w kontaktach ponadregionalnych oraz w dystrybucji towarów i ludności przez Bałtyk w epoce żelaza.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera