Prof. Stanisław Dembiński z wyróżnieniem Convallaria Copernicana

Wyróżnienie "Convallaria Copernicana" (Konwalia Kopernikańska) jest przyznawane przez senat UMK za wybitny wkład do nauki lub szczególne zasługi dla rozwoju uczelni. Nazwa wyróżnienia wzięła się od konwalii, z którą Mikołaj Kopernik występuje na kilku portretach. Laureaci otrzymują statuetkę z posrebrzanego brązu, przedstawiającego fragment układu heliocentrycznego i dzieła "De Revolutionibus" w otoczeniu konwalii.

Wyróżnienie zostanie wręczone podczas uroczystego posiedzenia Senatu, które odbędzie się 26 kwietnia - w przeddzień 35. rocznicy wyboru Stanisława Dembińskiego na rektora UMK.

Jak przypomina biuro prasowe uczelni, były to szczególne wybory. "Wyboru, po raz pierwszy w historii UMK, dokonało kolegium elektorów wyłonionych demokratycznie, bez udziału i zgody władz politycznych. Wybór ten symbolizował nadzieje na uzyskanie autentycznej autonomii wyższych uczelni. Podobnie symboliczny okazał się koniec kadencji rektora Dembińskiego, który został odwołany ze stanowiska w stanie wojennym" - czytamy w komunikacie przesłanym przez UMK.

W trakcie trwającej zaledwie 11 miesięcy kadencji rektorskiej prof. Dembiński i prorektorzy: Władysław Bojarski, Sławomir Kalembka i Jan Kopcewicz prowadzili działania na rzecz demokratyzacji i autonomii zarówno toruńskiego Uniwersytetu jak i całego szkolnictwa wyższego w Polsce. "Były to niezwykle gorące miesiące na UMK, to m.in. studencki strajk okupacyjny trwający od 19 listopada do 9 grudnia 1981 r., w trakcie którego domagano się m.in. zakończenia prac nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym" - informuje biuro prasowe UMK.

Po wprowadzeniu stanu wojennego rektor Dembiński stawał w obronie internowanych i prześladowanych pracowników i studentów. Szczególnie dramatyczne były wydarzenia 1 i 3 maja 1982 r., gdy wielu studentów zostało pobitych i zatrzymanych po demonstracji na Rynku Staromiejskim i mszy w kościele jezuitów. Ponad 50 studentów stanęło przed Kolegium ds. Wykroczeń, jednak rektor Dembiński, mimo nacisku władz, nie pozwolił na wyrzucenie któregokolwiek z nich z uczelni. To m.in. za swoją postawę został odwołany 4 sierpnia 1982 r.

Prof. Dembiński po raz kolejny zaangażował się w życie publiczne w trakcie przemian 1989 r. W trakcie wyborów czerwcowych wszedł do Senatu z listy "Solidarności", był przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych oraz członkiem Delegacji Parlamentarnej do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.

Stanisław Dembiński urodził się w 1933 r. w Poznaniu. Ukończył studia fizyczne na UMK, jest specjalistą fizyki teoretycznej, zwłaszcza teorii magnetyzmu. Do Torunia przyjechał po zakończeniu II wojny, gdy jego ojciec, znany poznański adwokat, włączył się w organizację Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ ula/