Źródło ilustracji: Adobe Stock

Nowa metoda badania próbek wewnątrz reaktorów termojądrowych

Międzynarodowy zespół naukowców z udziałem Polaków wykrył izotopy wodoru z paliwa termojądrowego podczas demonstracji lasera na tokamaku Joint European Torus (JET). Ta technologia laserowa pozwala m.in. określić skład chemiczny próbek w reaktorach termojądrowych.

  • Pulsar Kraba, NASA/HST/ASU/J. Hester et al. X-Ray: NASA/CXC/ASU/J. Hester et al.

    Jak bulgocze gwiezdna zupa neutronowa

    Naukowcy z Polski opracowali program symulujący zachowanie materii w skorupie wewnętrznej gwiazd neutronowych. Program ten uwzględnia efekty kwantowe, w tym nadciekłość. Badania te pozwalają na lepsze zrozumienie tego, jak z praw fizyki kwantowej mikroświata wyłaniają się zjawiska w skali makro.

  • Rys: Hipoteza Browna-Susskinda pokazuje zmiany złożoności w czasie.  Źródło: Michał Oszmaniec

    Jak złożoność niektórych układów kwantowych rośnie, a potem maleje

    Badacze pod kierunkiem dr. hab. Michała Oszmańca z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN dostarczyli dowodów, jak zmienia się w czasie złożoność niektórych chaotycznych układów kwantowych. Spodziewają się, że ich badania mogą pomóc w lepszym zrozumieniu, co się dzieje w czarnych dziurach i tunelach czasoprzestrzennych.

  • dr Agata Piecuch i dr hab. inż. Rafał Ogórek, prof. UWr, fot. archiwum prywatne

    Wrocław/ Jony srebra wprowadzone do biomateriałów w stomatologii zmniejszają ryzyko infekcji

    Zespół z udziałem wrocławskich naukowców wykazał, że jony srebra wprowadzone do hydroksyapatytu, biomateriału wykorzystywanego w stomatologii, zmniejszają ryzyko infekcji. Wyniki badań zespołu opublikowano w czasopiśmie Scientific Reports.

  • fot. materiały prasowe
    Technologia

    Naukowcy opracowali nową koncepcję projektowania półprzewodników organicznych

    Naukowcy z PAN i UW opracowali nową metodę projektowania małych cząsteczek, będących podstawą organicznych półprzewodników. Stworzyli też wydajną metodę syntezy zaprojektowanych związków i zbudowali tranzystory polowe oparte na tych materiałach.

  • Typowy dołek kriokonitowy. (Źródło: IFJ PAN)

    Radioaktywny pluton się nie ukryje. Naukowcy znajdują go nawet na lodowcach

    Testy broni jądrowej, wypadki satelitów czy elektrowni jądrowych sprawiają, że do środowiska trafia radioaktywny pluton. Ślady stosunkowo łatwo znaleźć w osadach gromadzących się na lodowcach. Takie badania wykonywali na półkuli północnej i południowej naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN.

  • W reakcji biorą udział występujący w naturze wodorosiarczek (HS-) oraz związek organiczny, zawierający pierścienie aromatyczne, zdolny do absorpcji promieniowania UV. Pod wpływem energii promieniowania UV następuje ultraszybki transfer elektronu z wodorosiarczku do związku organicznego, co prowadzi do dalszych selektywnych transformacji chemicznych. Fot. materiały prasowe
    Życie

    Polacy opisali nowy typ reakcji chemicznej przy tworzeniu cegiełek DNA

    Chemicy kwantowi z Politechniki Wrocławskiej opisali zasady przebiegu zupełnie nowej klasy reakcji chemicznych. Odkryto ją przy okazji badań nad tworzeniem cegiełek DNA z obecnych w środowisku związków. W reakcjach tych spotykają się po raz pierwszy procesy chemiczne aktywowane promieniowaniem UV i tzw. chemia słabych oddziaływań chalkogenowych.

  • Fot. materiały prasowe

    Złoty Medal Chemii przyznany po raz 14.

    W ramach konkursu o Złoty Medal Chemii wyłoniono autorów najlepszych prac licencjackich i inżynierskich z zakresu nauk chemicznych. W 14. edycji konkursu zwyciężył Jan Kachnowicz z Uniwersytetu Wrocławskiego, który badał chroniący przed drobnoustrojami peptyd z ludzkiej śliny.

  • Fot. Adobe Stock
    Ziemia

    Słoneczny sposób na zamianę “banalnego” metanu w cenniejszy etan

    Metan - główny składnik gazu ziemnego - to gaz, bez którego w gospodarce trudno się obejść, a jednocześnie sprawia mnóstwo problemów. Francuscy badacze opracowali katalizator, który - jedynie w obecności światła słonecznego - prowadzi do zmiany metanu w cenniejszy dla przemysłu gaz, czyli etan. Polskie badaczki pomogły zrozumieć szczegóły działania katalizatora.

  • Elektrodepozycja filmu nanocząstek PtNi przy użyciu techniki in-situ w komórce przepływowej w transmisyjnym mikroskopie elektronowym podczas cyklicznej woltametrii. Wiązka elektronów (tu oznaczona na zielono) oświetla elektrodę (oznaczoną na pomarańczowo), zanurzoną w roztworze soli platyny i niklu, umożliwiając obrazowanie wzrostu nanocząstek PtNi (kolor szary) na elektrodzie. Grubość filmu wzrasta z każdym cyklem i po czwartym cyklu zaobserwowano wzrost rozgałęzionych i porowatych struktur. Projekt okładki/ilustracji: Weronika Wojtowicz, tło z wodą pobrane z https://pl.freepik.com

    Narodziny nanostruktury na filmie. Ujawniono sekrety elektrodepozycji

    Zespół pod kierunkiem naukowców z IFJ PAN obserwował w czasie rzeczywistym - i to na poziomie atomów - jak powstają metaliczne nanostruktury na powierzchni elektrod. Dzięki tym badaniom poznano nowe szczegóły dotyczące przebiegu tzw. procesu elektrodepozycji.

Najpopularniejsze

  • Fot. Adobe Stock

    Eksperci: zmiany pęcherzykowe z piekącym bólem wymagają konsultacji u lekarza

  • Zachodniopomorskie/ Humbak zaplątany w sieci na Bałtyku został uwolniony

  • Ekspert: susza jest obciążeniem dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki

  • Rektorzy uczelni medycznych: obecny system ewaluacji uczelni nie promuje ani jakości, ani nauki

  • Ekspertka: ból po półpaścu może trwać rok i dłużej; można mu zapobiec dzięki szczepieniu

  • Fot. Adobe Stock

    Suplementacja melatoniny niweluje uszkodzenia DNA związane z pracą na nocną zmianę

  • Lodowce puszczają gazy

  • Finlandia/ W Laponii odkryto najstarszy krzew na świecie; ma około 1650 lat

  • Portugalczycy częściej kojarzą Polskę z wojną, ale jej popularność nie słabnie wśród studentów

  • Lądowniki na Księżycu i ósmy test rakiety Starship na początku marca

Fot. Adobe Stock

NASK: w modelach językowych PLLuM stawiamy na bezpieczeństwo i potrzeby polskich użytkowników

Staraliśmy się, by polskie modele językowe PLLuM były bezpieczne, dostosowane do języka polskiego i "wytrenowane" na legalnie pozyskanych danych — powiedział PAP dr hab. Szymon Łukasik z NASK, ośrodka zaangażowanego w prace nad opublikowanymi w lutym modelami AI.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera