Zbadano gwiazdę, która może stać się magnetarem
Artystyczna wizja masywnej gwiazdy helowej w układzie podwójnym HD 45166. Okazało się, że gwiazda ma bardzo silne pole magnetyczne i w przyszłości może przekształcić się w magnetara. Źródło: ESO/L. Calçada.
Magnetary to najsilniejsze magnesy w kosmosie. Są to niezwykle gęste, martwe gwiazdy, rodzaj gwiazd neutronowych z niesamowicie silnymi polami magnetycznymi. Badacze odkryli, że jeden ze składników gwiazdy podwójnej HD 45166 może w przyszłości przemienić się w magnetara – informuje Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).
Gwiazda HD 45166 jest badana od ponad stu lat, ale pomimo tego niewiele był wiadomo o jej naturze. Wiemy, że jest to para gwiazd, z których jedna jest bogata w hel i kilka razy masywniejsza od Słońca. Od HD 45166 dzieli nas 3000 lat świetlnych.
Modele teoretyczne mają problem z opisaniem bogatego w hel składnika układu i to właśnie jemu poświęcone są najnowsze badania, które prowadził Tomer Shenar z Uniwersytetu Amsterdamskiego w Holandii wraz ze swoim zespołem. Naukowiec zaproponował, że być może gwiazda jest magnetyczna i to mogłoby wyjaśnić jej naturę.
Aby sprawdzić tę hipotezę, przeprowadzono obserwacje przy pomocy wielu teleskopów na całym świecie, a w szczególności korzystając w lutym 2022 roku z Teleskopu Kanadyjsko-Francusko-hawajskiego na Hawajach, który może wykrywać i mierzyć pola magnetyczne. Skorzystano także z danych archiwalnych ze spektrografu FEROS pracującego na teleskopie w Obserwatorium La Silla w Chile, które należy do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).
Analizy wykazały, że gwiazda posiada bardzo silne pole magnetyczne, około 43 tysiące gausów. Tym samym jest najbardziej magnetyczną spośród masywnych gwiazd odkrytych do tej pory. Powierzchnia gwiazdy ma pole magnetyczne prawie 100 tysięcy razy silniejsze niż ziemskie.
HD 45166 jest więc pierwsza znaną masywną magnetyczną gwiazdą helową. Co więcej, stała się wskazówką na temat pochodzenia magnetarów. Obliczenia wskazują, że gwiazda zakończy swoje życie jako magnetar. Gdy ulegnie zapadnięciu pod wpływem własnej grawitacji, jej pole magnetyczne ulegnie wzmocnieniu do poziomu około 100 bilionów gausów.
Najnowsze badania pokazały także, że gwiazda ma mniejszą masę niż sądzono do tej pory. Jest dwukrotnie masywniejsza od Słońca. Na dodatek, prawdopodobnie uformowała się z połączenia się dwóch mniejszych gwiazd bogatych w hel.
Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie „Science”. (PAP)
cza/ zan/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
