ChatGPT znalazł się w najwyższym percentylu pod względem płynności, czyli zdolności do generowania dużej liczby pomysłów, oraz oryginalności, czyli zdolności do wymyślania nowych pomysłów. Nieco gorzej - bo na 97 percentylu - sztuczna inteligencja uplasowała się pod względem elastyczności, czyli zdolność do generowania różnych typów i kategorii pomysłów.

Do badania autorzy wykorzystali stosowane od dziesięcioleci Testy Twórczego Myślenia Torrance’a (TTCT). Przesłali osiem odpowiedzi wygenerowanych przez ChatGPT oraz - jako kontrolę - odpowiedzi 24 studentów uczęszczających na zajęcia z przedsiębiorczości i finansów. Otrzymane wyniki porównali dodatkowo z osiągnięciami 2700 studentów z całego kraju, którzy przystąpili do TTCT w 2016 r. Wszystkie zgłoszenia zostały ocenione przez Scholastic Testing Service, który nie wiedział, że w teście bierze udział sztuczna inteligencja.

Okazało się, że punktacja osiągnięta przez ChatGPT uplasowała go w najbardziej elitarnym pod względem kreatywności towarzystwie: znalazł się w pierwszym 1 proc. najlepszych pod względem oryginalności; tym samym osiągnął lepsze wyniki niż zdecydowana większość studentów w całym kraju.

„Byliśmy bardzo ostrożni w interpretowaniu uzyskanych wyników, aby niczego nie nadinterpretować - opowiada dr Eric Guzik, główny autor badania. - Jednak mamy mocne dowody na to, że sztuczna inteligencja wydaje się rozwijać zdolności twórcze na równi z ludźmi, a nawet ich przewyższać”.

Po zakończeniu eksperymentu dr Guzik zapytał ChatGPT, co - jego zdaniem - sprawiło, że tak dobrze poradził sobie w testach. „ChatGPT odpowiedział, że może nam wciąż brakować pełnego zrozumienia ludzkiej kreatywności, co uważam za słuszne – opowiada naukowiec. - Zasugerował również, że możemy potrzebować bardziej wyrafinowanych narzędzi oceny, które będą w stanie rozróżnić pomysły generowane przez ludzi i sztuczną inteligencję”.

Badacz zaznaczył też, że TTCT jest rozwiązaniem zastrzeżonym i chronionym, więc ChatGPT nie mógł „oszukiwać” uzyskując dostęp do informacji o teście w internecie lub publicznej bazie danych.

W czasie testów TTCT trzeba np. wymyślić kreatywny sposób na zupełnie nowe zastosowanie w codziennym życiu istniejącego produktu lub ulepszenie tego produktu.

"Powiedzmy, że to piłka do koszykówki – mówi dr Guzik. - Musimy pomyśleć o jak największej liczbie zastosowań takiej piłki. Wiadomo, że można rzucać nią w obręcz, ale np. jeśli się ją potnie, może być doniczką, materiałem do prac ręcznych, przyciskiem do papieru. Albo można ją zmielić i ulepić coś zupełnie nowego".

Guzik spodziewał się, że ChatGPT będzie dobry w tworzeniu wielu pomysłów krótkim czasie (czyli w płynności), ponieważ to właśnie robi generatywna sztuczna inteligencja. I rzeczywiście - podane przez niego rozwiązania były nie tylko bardzo liczne, ale też przydatne i cenne w oczach oceniających.

Bardziej zaskoczyło naukowca to, jak dobrze aplikacja poradziła sobie z generowaniem oryginalnych pomysłów, bo jest to cecha charakterystyczna dla ludzkiej wyobraźni. Sztuczna inteligencja znalazła się w górnym percentylu w tej kategorii.

Guzik przypomina, że podobne testy przeprowadzone rok wcześniej z użyciem modelu GPT-3 (obecnie wykorzystywany jest już GPT-4) wypadły zdecydowanie gorzej. Sztuczna inteligencja nie osiągała wówczas tak dobrych wyników, jak ludzie w zadaniach wymagających oryginalnego myślenia. Teraz, dzięki bardziej zaawansowanemu GPT-4, znajduje się w 1 proc. najlepszych odpowiedzi.

Eksperci oczekują, że wraz z przyspieszeniem rozwoju prac w dziedzinie sztucznej inteligencji w przyszłości stanie się ona kluczowym narzędziem dla świata biznesu i znaczącym motorem innowacji regionalnych i krajowych.

„Dla mnie kreatywność polega na robieniu rzeczy inaczej – podsumowuje dr Guzik. - Jedną z definicji przedsiębiorczości, którą uwielbiam, jest to, że bycie przedsiębiorcą oznacza myślenie inaczej. Sztuczna inteligencja może więc bardzo pomóc we wdrożeniu kreatywności do biznesu i tworzeniu innowacji, co jest po prostu fascynujące”. (PAP)

Nauka w Polsce, Katarzyna Czechowicz

kap/ zan/