"Według naszej wiedzy, będzie to pierwszy realizowany na Księżycu eksperyment, nad którego rozwojem będzie pracował polski zespół" – podkreślił w rozmowie z PAP lider 10-osobowego studenckiego zespołu Filip Wylęgała.

Projekt polskich studentów zwyciężył w rozstrzygniętym w maju międzynarodowym konkursie – został wybrany spośród ponad 400 zgłoszonych propozycji z całego świata.

Konkurs pod nazwą "Experiment on the Moon: Lunar Payload Mission" ogłosiła działająca w Zjednoczonych Emiratach Arabskich firma technologiczna Orbital Space, zaangażowana w eksploatację przestrzeni kosmicznej i rozwój związanych z tym technologii. Przygotowuje ona na 2025 rok pierwszą prywatną misję księżycową zapoczątkowaną przez kraje arabskie.

Dzięki projektowi „Lunaris” będzie to jednocześnie pierwsza misja, w której – obok kilkudziesięciu innych eksperymentów - znajdzie się ładunek skonstruowany przez polską drużynę. Obecnie zespół prowadzący eksperyment gromadzi środki na wykonanie i testowanie urządzenia, które za ponad dwa lata znajdzie się na księżycowym lądowniku.

Wynalazek będzie miał formę sześcianu o bokach 10 cm. Nie może ważyć więcej niż 200 gramów, ma być odporne na ekstremalne temperatury i pył księżycowy, który będzie przedmiotem badania. Urządzenie zostanie skonstruowane tak, by umożliwić kontakt kilku rodzajów stosowanych na Ziemi materiałów i powłok z regolitem.

„Regolit, czyli sypka skała księżycowa, jest bardzo trudna we współpracy z różnymi materiałami, ponieważ - ze względu na swoje właściwości, m.in. ostro zakończone krawędzie i naładowane elektrostatycznie cząstki - przykleja się do powierzchni. Ten problem został zidentyfikowany podczas misji Apollo, ale nie był jeszcze dokładnie zbadany. Można to zrobić jedynie na Księżycu” – wyjaśnił Filip Wylęgała.

Eksperyment ma dostarczyć wiedzę o tym, jakie materiały nadają się do stosowania w księżycowym środowisku, w kontakcie z regolitem. Ma to kluczowe znaczenie dla dalszej eksploracji Księżyca. Znajdzie zastosowanie w wielu aspektach: od budowy narzędzi, urządzeń i elementów konstrukcji stosowanych podczas misji, poprzez skafandry astronautów, po kable i złącza używane na lądownikach księżycowych i łazikach.

„Patrząc dalej, eksperyment może znacząco wpłynąć na projektowanie i budowę modułów mieszkalnych na Księżycu, otwierając tym samym drogę do naszej trwałej tam obecności” – uważa lider studenckiego zespołu, złożonego ze studentów różnych dyscyplin.

Studenci nazwali swój projekt „Lunaris”, łącząc łacińską nazwą księżyca z nawiązaniem do kultowej książki Stanisława Lema „Solaris”. „Wierzymy, że nasz +Lunaris+ wniesie znaczący wkład w badania księżycowe, tym bardziej, że będzie to pierwszy tego rodzaju projekt, który przeprowadzi takie badania na jego powierzchni” – powiedział Filip Wylęgała.

Naukowcy zakładają, że w przyszłości regolit będzie pozyskiwany po to, by rozdzielać z niego wodę i tlen, potrzebne do dalszej eksploracji kosmosu. „Jeśli do tego dojdzie, księżycową skałę trzeba będzie wydobywać i przerabiać. Wtedy wiedza, której ma dostarczyć nasz eksperyment - jakie materiały użyć do budowy potrzebnych urządzeń – będzie bardzo przydatna, o ile nie kluczowa” – podsumował lider zespołu w rozmowie z PAP.

Więcej informacji na temat projektu „Lunaris”, a także informacje o tym, jak można wesprzeć studencki zespół, znajduje się na stronie internetowej https://www.orbital-space.com/experimentonthemoon. (PAP)

Nauka w Polsce

mab/ ann/