Teleskop Webba uzyskał zdjęcie soczewkowania grawitacyjnego
Soczekowanie grawitacyjne odległych galaktyk przez gromadę galaktyk SDSS J1226+2149. Obraz uzyskano przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Źródło: ESA/Webb, NASA & CSA, J. Rigby.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) uzyskał fotografię, która przedstawia soczewkowanie grawitacyjne przez odległą gromadę galaktyk.
Na zdjęciu widzimy wiele galaktyk, ale dodatkowo możemy dostrzec rozciągnięte łuki. Te ostatnie to efekt soczewkowania grawitacyjnego. Gromada galaktyk, znajdująca się bliżej, powiększa obrazy galaktyk położonych dalej i je zaburza.
Taki efekt występuje, gdy masywny obiekt astronomiczny (np. właśnie gromada galaktyk) powoduje odpowiednio duże zakrzywienie czasoprzestrzeni, aby zadziałać niczym gigantyczna soczewka. Aby dostrzec soczewkowanie grawitacyjne, obiekt soczewkujący i soczewkowany muszą znajdować się bardzo blisko linii widzenia.
Jedną z konsekwencji soczewkowania grawitacyjnego jest powiększanie odległych obiektów astronomicznych, co ułatwia astronomom badania galaktyk z krańców Wszechświata, które inaczej byłyby zbyt trudne do dostrzeżenia.
Na zaprezentowanym zdjęciu widać gromadę galaktyk SDSS J1226+2149, odległą od nas o 6,3 miliarda lat świetlnych, widoczną w kierunku gwiazdozbioru Warkocza Bereniki. Powoduje ona soczewkowanie grawitacyjne i znacznie wzmacnia jasność dalszej galaktyki, nazwanej Cosmic Seahorse (Kosmiczny Konik Morski).
Obserwacje zostały przeprowadzone przy pomocy instrumentu NIRCam w bliskiej podczerwieni. To podstawowy instrument Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Dodatkowo oparto się też na starszych danych z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a.
Zdjęcie pokazuje przykład możliwości, jakie ma Teleskop Webba. Badania własności i ewolucji odległych galaktyk to jedno z podstawowych zagadnień naukowych, jakie stoją przed tym instrumentem.
Projekt prowadzony jest przez NASA, która współpracuje w jego ramach także z Europejską Agencją kosmiczną (ESA) i Kanadyjską Agencją Kosmiczną (CSA). Teleskop wystrzelono w kosmos pod koniec 2021 roku z europejskiego kosmodromu w Gujanie Francuskiej, przy pomocy europejskiej rakiety Ariane 5.
Fotografia została "zdjęciem miesiąca" Europejskiej Agencji Kosmicznej w marcu. (PAP)
cza/ bar/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
