"Odkryte relikty poszerzą naszą wiedzę o czasach, w których powstała budowla. Z pewnością odpowiednie dostosowanie ich do nowych elementów sprawi, że ten jeden z najważniejszych zabytków w Szczecinie będzie estetycznym i bezpiecznym miejscem, zachęcającym do spacerów śladami historii zarówno mieszkańców regionu, jak i turystów" – powiedział, cytowany w środowym komunikacie, marszałek województwa Olgierd Geblewicz.

Odkrycia dokonano podczas prac przy rozbiórce południowego tarasu szczecińskiego zamku. Mur ma wysokość około 3 metrów i głębokość około 160 cm, został zbudowany w układzie warstwowym z polnych kamieni i cegieł – przekazali historyk sztuki dr Małgorzata Gwiazdowska, pełniąca ze strony zamku nadzór konserwatorski nad pracami i archeolog Marek Dworaczyk, który sprawuje nadzór archeologiczno-architektoniczny.

Jak dodali, w trakcie konserwacji zostaną wzmocnione uszkodzone fragmenty, uzupełniona też będzie zaprawa łącząca poszczególne elementy. Zdaniem ekspertów mur jest cennym reliktem z przełomu XIV i XV wieku.

"Może on być fragmentem średniowiecznego budynku, na którym już później, w okresie renesansu, zbudowane zostało skrzydło południowe" – przekazał Dworaczyk.

Eksperci podkreślili, że celem prowadzonych w zamku prac jest nie tylko poprawa stanu technicznego i użytkowego zabytku – "znaczącym elementem inwestycji jest towarzyszący jej proces badawczy", który obejmuje badania archeologiczne i architektoniczne oraz dostosowanie "w harmonijny sposób" nowych elementów do zabytkowej budowli.

Podczas trwających obecnie na zamku robót odsłaniane są również inne fragmenty. Zdaniem ekspertów są to pozostałości mniejszej rangi. Za takie Gwiazdowska i Dworaczyk uznają odsłonięte w północno-wschodnim narożniku zamku fundamenty wieży widokowej z 1840 r. i pozostałości zburzonej podczas wojny zabudowy mieszczańskiej.

"Wieża częściowo zniszczona przetrwała wojenne bombardowania i została po wojnie rozebrana jako element wtórny, nie podlegający wówczas ochronie konserwatorskiej" – wyjaśniła dr Gwiazdowska. Zarys tej budowli ma być zaznaczony w nawierzchni zamkowych tarasów.

Prace rozbiórkowe trwają od ubiegłego roku. W ramach inwestycji zmodernizowane mają być wszystkie zamkowe tarasy (południowy, wschodni i północny) oraz skarpa północna, a także odbudowane ma być skrzydło północne. Zgodnie z umową na prace w zakresie tarasów wykonawca ma 18 miesięcy, na pozostałe – 30 miesięcy. Całość prac kosztować ma blisko 85 mln zł. Jak zapewniono, odkrycie reliktów nie ma wpływu na termin realizacji inwestycji.

Zamek Książąt Pomorskich to renesansowa budowla usytuowana w pobliżu Odry; był historyczną siedzibą rodu Gryfitów, władców Księstwa Pomorskiego. Został w dużym stopniu zniszczony podczas alianckich nalotów w 1944 r., odbudowano go w latach 1958-80 w stylu renesansowym. Obecnie znajdują się w nim m.in. centrum kulturalne Zamek Książąt Pomorskich, Opera na Zamku, sala ślubów Urzędu Stanu Cywilnego i siedziba Urzędu Marszałkowskiego.

W 2017 r. doszło tam do katastrofy budowlanej – w północnym skrzydle zabytku osunął się filar i zawalił się strop. W katastrofie nikt nie ucierpiał – część budowli, w której do niej doszło, była wyłączona z użytkowania od dwóch tygodni po tym, jak stwierdzono tam pęknięcia. Z przeprowadzonej po katastrofie ekspertyzy wynika m.in., że przyczyną był wieloletni proces erozji gruntu pod budynkiem – woda spływała w kierunku tunelu.(PAP)

autorka: Elżbieta Bielecka

emb/ pat/