Za przyjęciem ustawy głosowało 425 posłów, jeden był przeciw, a 14 wstrzymało się od głosu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce przygotowała grupa posłów PiS. Nowe przepisy polegają na przedłużeniu pierwszej kadencja Komisji Ewaluacji Nauki (KEN) do 31 marca 2023 r. Według obowiązujących przepisów trwa ona do 31 grudnia 2022 r. Zgodnie z projektem druga kadencja Komisji Ewaluacji Nauki trwać będzie od 1 kwietnia 2023 r. do 31 grudnia 2027 r.

Do zadań KEN należy m.in. przeprowadzanie ewaluacji jakości działalności naukowej, przygotowanie projektów wykazu wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe oraz wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych; przedstawianie ministrowi propozycji kategorii naukowych dla podmiotów poddanych ewaluacji; sporządzanie opinii i ocen w sprawach określonych przez ministra lub z własnej inicjatywy.

Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, proces naboru kandydatów do drugiej KEN musiałby zostać przeprowadzony w ostatnim kwartale tego roku.

"Wobec prawdopodobnego braku w tym okresie ostatecznych decyzji w sprawie przyznania kategorii naukowych nie byłoby możliwe zgłoszenie kandydatów na członków Komisji przez wszystkie potencjalnie zainteresowane podmioty. Zaproponowane zmiany polegające na wydłużeniu o 3 miesiące pierwszej kadencji Komisji umożliwią więc sprawne przeprowadzenie tego procesu" – napisano.

W uzasadnieniu projektu przypomniano, że kolejna ewaluacja jakości działalności naukowej m.in. uczelni za lata 2022–2025 rozpocznie się 1 stycznia 2026 r.

"W celu odpowiedniego zabezpieczenia procesu odwoławczego, w którym Komisja pełni istotną rolę (każdy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest przez nią opiniowany w terminie 2 miesięcy od dnia jego złożenia), a także przeprowadzenia naboru kandydatów na członków Komisji trzeciej kadencji, niezbędne jest również wydłużenie drugiej kadencji do dnia 31 grudnia 2027 r." – podkreślono.

Projektodawcy zawnioskowali o pilne wejście w życie tego projektu (z dniem następującym po dniu ogłoszenia) w związku z trwającym procesem wydawania decyzji o przyznaniu kategorii naukowej w ramach pierwszej ewaluacji.

W opinii do projektu Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego poparto chęć przedłużenia kadencji KEN, jednak o dłuższy okres – do 31 grudnia 2023 r. Jak wyjaśniono, pozostawiłoby to wystarczający czas na wyłonienie nowego składu KEN i "spowodowało, że niepotrzebne byłoby wprowadzanie jednorazowych zmian czasu trwania kolejnej, drugiej kadencji Komisji." Propozycja ta została odrzucona w czasie prac legislacyjnych.

Nowela dotyczy też pieniędzy dla uczelni w formie dotacji celowych, które nie zostały wykorzystane w latach 2021-2022. Zgodnie z poprawką przejdą one na rok 2023. Kolejna zmiana w ustawie dotyczy możliwości przekierowania strumieni finansowania z działalności inwestycyjnej uczelni na działalność bieżącą. Ostatnia ze zmian porusza kwestię kształcenia na kierunkach medycznych. Nowela pozwala na utworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym na uczelniach, które przystąpiły do konkursu w programie "Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza".

Nowela zmienia trzy ustawy: ustawę Przepisy wprowadzające prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawę o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 oraz ustawy o zmianie ustawy prawo szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw.

Teraz ustawa trafi do Senatu.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

szz/ joz/