Nowo sklasyfikowany gatunek, nazwany Plesionectes longicollum reprezentuje nieznany wcześniej typ plezjozaura, czyli wodnego gada żyjącego w oceanach między 240 a 65 milionów lat temu. Ich szczątki znajdowane są niemal we wszystkich rejonach świata.

Pierwotnie szczątki zidentyfikowanego teraz zwierzęcia wydobyto w 1978 roku z kamieniołomu w Holzmaden w południowo-zachodnich Niemczech. To niemal kompletny szkielet, jednak jego unikalne cechy anatomiczne w pełni rozpoznano dopiero teraz dzięki szczegółowym analizom. Zwierzę mogło osiągnąć ok. 3,20 m długości. Charakteryzowało się niezwykle długą szyją składającą z co najmniej 43 kręgów.

Publikacja na temat nowego gatunku ukazała się w piśmie PeerJ Life & Environment. Jej autorami są Sven Sachs z Muzeum Przyrodniczego w Bielefeld oraz dr Daniel Madzia z Instytutu Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk.

„Okaz znajdował się w zbiorach przez dekady, ale wcześniejsze nigdy w pełni nie zbadano jego wyjątkowej anatomii. Nasza szczegółowa analiza pokazała niezwykłą kombinację cech szkieletu, która wyraźnie odróżnia go od wszystkich wcześniej znanych plezjozaurów” – wyjaśnił Sven Sachs z Muzeum Przyrodniczego w Bielefeld, główny autor badania, cytowany w prasowym komunikacie.

Nowo zidentyfikowany okaz jest szczególnie istotny, ponieważ reprezentuje najstarszego znanego plezjozaura z rejonu Holzmaden. Pomimo tego, że był to osobnik niedojrzały, jego charakterystyczne cechy anatomiczne nie uległy znaczącym zmianom w trakcie rozwoju, co uzasadnia klasyfikację jako zupełnie nowy rodzaj i gatunek.

„To odkrycie stanowi kolejny element układanki ewolucji morskich ekosystemów w kluczowym momencie historii Ziemi. Wczesny etap toarku (piętro wczesnej jury - przyp. PAP), w którym żyło to zwierzę, był okresem poważnych zmian środowiskowych, w tym znaczącego anoksycznego wydarzenia oceanicznego (charakteryzującego się niedoborem tlenu - PAP), które miało globalny wpływ na życie morskie” – powiedział dr Daniel Madzia.

Stanowisko paleontologiczne tzw. łupków posidoniowych w Holzmaden to jedno z najważniejszych na świecie „okien” w jurajskie życie morskie. Szczątki zwierząt m.in. plezjozaurów i morskich krokodyli sprzed 180 mln lat odkryto tam już w XVI. Badania rozpoczęto na początku XIX w. W miejscu tym - jeszcze przed najnowszym odkryciem - znaleziono już pięć innych gatunków plezjozaurów, w tym przedstawicieli trzech głównych linii ewolucyjnych.

Nowo zidentyfikowane skamieniałość jest na stałe przechowywana w Stuttgart State Museum of Natural History. (PAP)

ekr/ agt/