Komórki NK (Natural Killer) odgrywają istotną rolę w zwalczaniu replikacji wirusa w początkowych stadiach infekcji wirusowych. Komórki te mają na swojej powierzchni wyspecjalizowane receptory, które wiążą się z przeciwciałami wytwarzanymi specyficznie przeciwko wirusom. W procesie cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (ang. Antibody-Dependent Cell Cytotoxicity, ADCC) komórka zakażona wirusem jest niszczona przez komórkę NK. Uwalniane są też wówczas czynniki sprzyjające zapaleniu.

Na tę interakcję między przeciwciałami a receptorem powierzchniowym komórki NK mają wpływ pewne czynniki genetyczne, w wyniku których uwarunkowane genetycznie warianty receptora wiążą się silnie (o wysokim powinowactwie) lub słabo (o niskim powinowactwie).

Grupa badawcza kierowana przez Hannesa Vietzena i Elisabeth Puchhammer-Stöckl z Centrum Wirusologii Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu (MedUni Wien) wykazała, że różne warianty genetyczne receptora przeciwciała CD16a są powiązane z ryzykiem ciężkiego COVID-19

Osoby, które musiały być hospitalizowane z powodu ciężkiego COVID-19, miały znacznie większe prawdopodobieństwo posiadania wariantu receptora CD16a o wysokim powinowactwie do przeciwciała. Wariant o wysokim powinowactwie występuje tylko u około 15 proc. populacji, a nosiciele tego wariantu mają znacznie wyższe ryzyko rozwoju ciężkiego COVID-19. Wariant ten był szczególnie powszechny u pacjentów z COVID-19, którzy musieli być leczeni na oddziałach intensywnej terapii lub zmarli na COVID-19.

W kolejnych eksperymentach z wykorzystaniem hodowli komórkowych zespół badawczy był w stanie wykazać, że obecność wariantu receptora przeciwciała o wysokim powinowactwie skutkuje znacznie podwyższoną aktywacją komórek NK zależną od przeciwciał oraz szczególnie silnym uwalnianiem czynników prozapalnych.

Jak wyjaśnia dr Hannes Vietzen: „Zależna od przeciwciał aktywacja komórek NK jest opóźnioną odpowiedzią immunologiczną. Obecnie wydaje się, że ta konkretna odpowiedź immunologiczna nie pomaga już kontrolować replikacji wirusa SARS-CoV-2, ale pogarsza przebieg choroby COVID-19 poprzez wyzwalanie przesadnej odpowiedzi immunologicznej”.

Stosowane przez autorów testy są specjalnymi testami naukowymi. Rutynowe badania laboratoryjne tych parametrów nie są brane pod uwagę, ponieważ obecnie nie ma opcji terapeutycznych ani zapobiegawczych ukierunkowanych na tę genetyczną predyspozycję w celu zmniejszenia ryzyka ciężkiego COVID-19. Predyspozycja genetyczna jest ponadto tylko jednym z kilku czynników wpływających na ciężkość choroby.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/