Nagroda Narodowego Centrum Nauki to wyróżnienie dla młodych uczonych, przyznawane za znaczące osiągnięcia w zakresie badań podstawowych, prowadzonych w Polsce. Przyznawana jest od 2013 roku w trzech dziedzinach: nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce, nauki o życiu, nauki ścisłe i techniczne.

W 2020 roku laureatami tej nagrody zostali: prof. Jakub Growiec, prof. Wojciech Fendler i dr hab. Michał Tomza. Ze względu na sytuację pandemiczną uroczystość wręczenia nagród nie mogła się jednak wówczas odbyć. Dlatego badacze odbiorą statuetki 6 października w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach.

Tego dnia poznamy także nazwiska laureatów Nagrody NCN za 2021 rok. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 18.00 i będzie transmitowane online.

Prof. Jakub Growiec ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie jest autorem zaawansowanych badań nad wzrostem gospodarczym, szczególnie uwzględniających rolę, jaką odgrywa w nim postęp technologiczny oraz kapitał ludzki. "Pomimo zawirowań związanych z pandemią w ostatnim roku starałem się utrzymać mój zwykły rytm pracy. Udało mi się opublikować trzy artykuły naukowe w międzynarodowych czasopismach i rozpocząć kolejny grant NCN, w którym jestem jednym z głównych wykonawców" – mówi badacz.

Jego artykuły dotyczyły m.in. teoretycznej analizy zjawiska przejścia od częściowej do pełnej automatyzacji procesów produkcyjnych, które może w przyszłości zrewolucjonizować światową gospodarkę. Był również współautorem tekstu zawierającego oszacowanie wkładu imigracji z Ukrainy do wzrostu gospodarczego w Polsce w ostatnich latach.

Prof. Wojciech Fendler z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi został wyróżniony w zeszłym roku za znaczące wyniki w badaniach nad mikroRNA jako biomarkerami przypadkowego narażenia na promieniowanie jonizujące oraz powikłań radioterapii. W badaniach wykazał, że identyfikowalne w surowicy specyficzne cząsteczki mikroRNA świadczą o nieodwracalnym uszkodzeniu szpiku kostnego przez promieniowanie jonizujące.

Jak podkreśla naukowiec, ograniczenia wynikające z pandemii i przeniesienie zajęć do internetu ograniczyły możliwości naukowe. "Większość naszych działań odbywa się sprzed ekranu komputera, ale interakcje z innymi członkami zespołu są bardzo ważne. Niemniej, udało nam się sfinalizować projekt dotyczący przewidywania rokowania w raku pęcherza moczowego oraz powikłań radioterapii w rakach głowy i szyi. Wierzę, że najciekawsze jest jednak dopiero przed nami i do końca 2021 będziemy mieli się znowu czym pochwalić" – mówi.

Dr hab. Michał Tomza z Uniwersytetu Warszawskiego został doceniony w 2020 roku za opis teoretyczny odziaływań pomiędzy ultrazimnymi atomami, jonami i cząsteczkami. "Wyróżnienie zmotywowało mnie do dalszej intensywnej pracy oraz rozwoju mojej grupy badawczej. Kontynuując tematykę, za którą zostałem nagrodzony, udało mi się pójść o krok dalej i wspólnie z moimi studentami i grupą doświadczalną, tym razem z Freiburga, zrealizowaliśmy po raz pierwszy kontrolę kwantową ultrazimnych zderzeń pomiędzy pojedynczym jonem i atomami przy pomocy pola magnetycznego" – wyjaśnia laureat.

Nagroda NCN wynosi 50 tysięcy złotych. Laureatów wybiera kapituła, w której zasiadają dyrektor oraz członkowie Rady NCN oraz przedstawiciele fundatorów. W grupie nauk ścisłych i technicznych w ubiegłym roku ufundowała ją Fundacja KGHM Polska Miedź, w grupie nauk o życiu – firma Adamed Pharma S.A., zaś współfundatorem wyróżnienia w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce była firma INGLOT Sp. z.o.o.

Laureatów Nagrody NCN 2021 poznamy w trakcie uroczystości 6 października. Kandydatów do Nagrody mogło zgłaszać ponad 600 naukowców. Mogli oni wskazać badaczki i badaczy urodzonych nie wcześniej, niż w 1980 roku. Zgłoszonych zostało 71 osób.

Serwis Nauka w Polsce PAP jest jednym z patronów medialnych wydarzenia.

Nauka w Polsce - PAP

zan/ ekr/