Fundację Polonium w kwietniu 2016 r. założyła grupa młodych, polskich naukowców pracujących i uczących się w Wielkiej Brytanii. Pomysł narodził się podczas konferencji Science: Polish Perspectives (SPP), która od 2012 roku odbywa się na zmianę w Oksfordzie i Cambridge i ma integrować polskich badaczy rozproszonych w europejskich uczelniach czy instytutach. "Konferencja jest świetna, ale jest tylko raz w roku. My chcieliśmy robić więcej i trochę bardziej zbudować środowisko polskich naukowców" - mówi PAP prezes Fundacji dr Karolina Mirowska z University of Southampton.

Organizatorzy SPP powołali więc Fundację, której nazwa nawiązuje do Polonu (łac. polonium) - pierwiastka odkrytego przez Marię Skłodowską-Curie i Piotra Curie. Twórcy Fundacji wyznaczyli sobie trzy główne zadania.

"Przede wszystkim chcemy zrozumieć i zbadać, jak działa polska diaspora naukowców. Jakie były motywacje do wyjazdu polskich naukowców pracujących za granicą, jakie są ich motywacje do ewentualnego powrotu do Polski. Chcielibyśmy sprawdzić, czy mają ochotę - a jeśli tak, to w jaki sposób - włączać się działanie takich społeczności, jak ta skupiona wokół Science: Polish Perspectives" - mówi PAP jeden z twórców Fundacji Bartosz Paszcza z University of Southampton. Przedstawiciele Fundacji niedawno zaczęli badanie ankietowe wśród polskich badaczy poza Polską i już zaczynają zbierać informacje.

Drugie zadanie Fundacji to łączenie polskich badaczy rozsianych po uniwersytetach na całym świecie: organizowanie spotkań, konferencji, ułatwianie naukowcom wymiany informacji w interdyscyplinarnym gronie i nawiązania współpracy. Realizowanie tego zadania umożliwia właśnie konferencja Science: Polish Perspectives. "Już mamy jej wymierne efekty. Jeden z prezenterów tegorocznej edycji na jednej z poprzednich konferencji SPP nawiązał współpracę naukową, która zaowocowała publikacją w Nature. Mamy już więc pierwsze pozytywne historie. To pokazuje, że takie spotkania mogą się przełożyć na poważne projekty naukowe" - zaznacza Paszcza.

Choć na razie konferencja SPP jest organizowana tylko w Wielkiej Brytanii, to jej organizatorzy mają plany wybiegające znacznie dalej. "Idee tej konferencji chcemy przenieść do innych rejonów świata. Zamierzamy rozpocząć organizację podobnego wydarzenia np. w Niemczech. Już rozmawialiśmy o tym z organizatorami z Berlina i wygląda to wszystko bardzo optymistycznie. Wiemy, że przyjazd do Wielkiej Brytanii to koszty i czas, więc jeśli faktycznie chcemy tworzyć ogólnoświatową społeczność, to my powinniśmy wyjść do polskich naukowców, organizując nasze wydarzenia tam, gdzie mieszkają i pracują" - zaznacza Bartosz Paszcza. "Podejrzewam, że jeśli zaczniemy szukać w kolejnych krajach, to też znajdziemy badaczy, którzy będą chcieli się spotkać z rodakami, porozmawiać o nauce i budować tam społeczność" - dodaje dr Mirowska.

Twórcy Fundacji mają też nadzieję, że połączeni w sieć będą mieli większy wpływ na rzeczywistość naukową w kraju. "Łączy nas kod kulturowy, język polski i gdzieś z tyłu głowy zawsze mamy pytanie: jak system nauki i szkolnictwa wygląda w Polsce, w jaki sposób zainspirować się tym, jak on wygląda w innych krajach i jak te dobre rozwiązania przenosić do Polski" - mówi Paszcza.

Dr Mirowska dodaje, że uczelnie - również te w Polsce - mogą od środka zmieniać sami naukowcy otwierający nowe laboratoria, czy studenci wpływający na systemy nauczania. "Jeśli polscy naukowcy, którzy popracują poza Polską, spróbują pracy w środowisku wielonarodowościowym, wielokulturowym, podpatrzą jak badania prowadzi się za granicą, to mamy nadzieję, że będą w stanie przełożyć te najlepsze doświadczenia na pracę w kraju. W ten sposób naukowcy, którzy wyjeżdżają za granicę, po powrocie mogą zmieniać oddolnie kulturę naukową w Polsce" - zauważa Mirowska.

Więcej informacji o Fundacji Polonium jest dostępnych na stronie: http://poloniumfoundation.org/

PAP - Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska

ekr/ agt/