W komunikacie po śmierci Grabskiego na stronie FNP poinformowano, że Grabski był twórcą niezależności, stabilności oraz ugruntowanej pozycji FNP oraz jej prestiżu w środowisku naukowym. "Jego odważna wizja zmieniła krajobraz polskiej nauki po 1989 roku" - napisano.

Prof. Maciej Grabski (ur. 20.06.1934), związany z Politechniką Warszawską, był specjalistą w zakresie inżynierii materiałowej. W swojej działalności badawczej zajmował się nauką o materiałach i inżynierią materiałową. Interesowały go m.in. związki pomiędzy strukturą granic ziaren a właściwościami metali. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał w 1967 roku, doktora habilitowanego – w 1973 roku, tytuł profesora nadzwyczajnego – w 1979 roku, zwyczajnego – w 1989. Wypromował 14 doktorów nauk.

W latach 1992-2005 kierował Fundacją na rzecz Nauki Polskiej, od 2005 do 2012 roku był członkiem Rady FNP, a potem - aż do śmierci - jej honorowym członkiem. W latach 1990-1994 pracował w zespole ekspertów Ministerstwa Edukacji Narodowej. W kadencji 1991-1994 przewodniczył zespołowi Nauk Technicznych Komisji Badań Podstawowych KBN (Komitetu Badań Naukowych), w kolejnej kadencji 1994-1997 był wiceprzewodniczącym Komisji Badań Stosowanych KBN. Od 1991 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk.

Za swoją działalność został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Wielkim Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Był również doktorem honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Politechniki Warszawskiej.

Prof. Grabski był też laureatem prestiżowej nagrody Jerzmanowskich w 2011 r. W wygłoszonej wtedy laudacji ówczesny prezes Polskiej Akademii Umiejętności Andrzej Białas powiedział: "Fundacja na rzecz Nauki Polskiej to wielkie dzieło prof. Macieja Grabskiego, które stworzył od podstaw, a zostawił w pełni rozkwitu swoim następcom. Fundacja wprowadziła nową jakość w organizację polskiej nauki i stanowi już od 20 lat niedościgły wzór" - powiedział.

"Straciliśmy uczonego, który poświęcił się pracy dla innych uczonych, przyjaciela i wychowawcę młodych badaczy, wybitną postać świata nauki, wielkiego Polaka" - napisano w komunikacie FNP po śmierci Grabskiego.

Kilkanaście dni przed śmiercią Grabskiego, pod koniec stycznia br. odbyła się premiera książki Macieja Grabskiego „O nauce w Polsce – zamyślenie”. Książka zawiera zbiór refleksji napisanych i wygłoszonych przez prof. Grabskiego w latach 1999–2014 na temat nauki w kontekstach nauczania, polityki, innowacyjności, a także przemyślenia na temat uczciwości i rzetelności w nauce oraz roli nauki w rozwoju społeczeństwa.

Prof. Grabski zwraca w swojej książce uwagę, że kluczem do zapewnienia nauce przyszłości są trzy powiązane ze sobą sprawy: jakość, model kariery i intelektualna oferta dla młodych. "Po pierwsze – napisał prof. Grabski – musimy wydać walkę bylejakości. Obserwując zmiany, jakie od kilkudziesięciu lat zachodzą w polskiej nauce i szkolnictwie wyższym, możemy dostrzec ciągłe obniżanie się kryterium jakości (...). Po drugie – musimy zmienić dotychczasowy model kariery naukowej (...). Okazało się, że nie jesteśmy przygotowani do stanowiącego istotę partnerskiej współpracy działania zespołowego (...). Po trzecie wreszcie – naszą troską musi być tworzenie intelektualnej oferty dla młodych (...). Prawdziwy problem polega na tym, by garnący się do nauki uzdolnieni młodzi ludzie znaleźli prawdziwych mistrzów, którzy autorytetem, wiedzą i optymizmem potrafiliby ten zapał ugruntować, wszczepiając wartości, które są dla nauki najcenniejsze".

PAP - Nauka w Polsce

lt/ mrt/