Poznańscy archeolodzy pojawili się w krotoszyńskich lasach już blisko sto lat temu. To wtedy w Smoszewie prowadził wykopaliska prof. Józef Kostrzewski, jeden z założycieli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM). W 1923 roku w ciągu czterech dni, z pomocą trzydziestu żołnierzy, przebadał pięć z 22 kopców.

„Opublikowane wyniki tych prac spotkały się z dużym zainteresowaniem wśród specjalistów od epoki brązu i stanowiły przyczynek dla podejmowania kolejnych ekspedycji we wspomnianym miejscu” – wyjaśnia Mateusz Cwaliński, doktorant w Instytucie Prahistorii UAM, który był zaangażowany w realizację rekonstrukcji kopca. Oprócz niej ustawiono również tablice informacyjne w języku polskim i angielskim, zredagowane przez poznańskich archeologów.

Kurhan, który wytypowano do rekonstrukcji badano od 2009 do 2011 roku. Wykopalisk i licznych analiz specjalistycznych podjął się zespół pracowników i studentów z Instytutu Prahistorii UAM oraz z Institut für Ur- und Frühgeschichte CAU w Kilonii. Wewnątrz nasypu ziemnego archeologom udało się odkryć dobrze zachowane struktury wzniesione z kamienia. To właśnie dwa pierścienie i jądro kamienne są wyeksponowane na rekonstrukcji – pierwotnie konstrukcja przysypana była ziemią.

Archeolodzy znaleźli również w czasie badań pozostałości darów pośmiertnych w postaci fragmentów naczyń ceramicznych i brązowej szpili. Pochówek nie zachował się najpewniej z powodu niesprzyjających właściwości gleby. W celu pełnego ukazania obrządku pogrzebowego społeczności kultury mogiłowej, archeolodzy zdecydowali się jednak umieścić w jego wnętrzu manekina przedstawiającego zmarłego wojownika. Analogiczne pochówki znane są z innych regionów zajmowanych w trakcie epoki brązu przez społeczność kultury mogiłowej. W przeszłości zbliżone odkrycia, zdaniem wielu archeologów dowodziły, że były to ludy mobilne, o wojowniczym usposobieniu. Współcześnie, wraz ze wzrostem wiedzy dotyczącej kultury mogiłowej, odchodzi się od tak jednoznacznych interpretacji.

Wykonanie rekonstrukcji stało się możliwe, dzięki trójstronnemu porozumieniu pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Urzędem Miejskim w Krotoszynie oraz Nadleśnictwem Krotoszyn.

Archeolodzy kontynuują prace w rejonie Krotoszyna. W 2012 roku, dzięki analizie lotniczego skaningu laserowego okolicznych lasów, zlokalizowali prawie 100 dotąd nieznanych kopców, pochodzących zapewne z epoki brązu. Obecnie na tym terenie trwają nieinwazyjne badania archeologiczne wykrytych obiektów, w ramach których Instytut Prahistorii UAM współpracuje z Muzeum Archeologicznym w Poznaniu.

PAP - Nauka w Polsce

szz/jjj/