Najstarsza z nowo opisanych przez naukowców skamieniałości - gatunek Eophis underwoodi - pochodzi z południowej Anglii. Okaz zachował się w bardzo niekompletnej postaci. Zwierzę było niewielkie i nie wiadomo, w jakim było wieku w chwili śmierci.

Wiadomo za to, że największy z nowo odkrytych węży, Portugalophis lignites, mierzył niemal metr. Jego szczątki znaleziono w złożach węgla w Portugalii.

Nowo poznane, pradawne węże (Eophis, Portugalophis i trzeci, Parviraptor) żyły na bagnach przybrzeżnych dużych wysp, leżących u zachodnich wybrzeży prehistorycznej Europy. Natomiast czwarty gatunek - północnoamerykański Diablophis gilmorei - został znaleziony w osadach rzecznych w Kolorado.

Powołując się na wyniki badania nowych znalezisk i porównania ze współczesnymi beznogimi jaszczurkami główny autor badania, prof. Michael Caldwell z University of Alberta sugeruje, że u dawnych węży najpierw ewoluował charakterystyczny kształt czaszek, a dopiero potem "zgubiły" one kończyny.

W okresie między 167 mln a 100 mln lat temu (przez ok. 70 mln lat) wśród węży pojawiały się coraz nowe grupy, a gady te ewoluowały tak, że coraz bardziej przypominały wydłużone, beznogie formy, jakie znamy dziś. Ślady tych procesów widać w skamieniałościach sprzed 100-90 mln lat. U pochodzących z tego okresu, skamieniałych morskich węży z zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej, Libanu czy Argentyny zachowały się ślady małych, ale dobrze rozwiniętych tylnych kończyn - przypomina Caldwell.

Ewolucja węży jest o wiele bardziej złożona, niż sądzono - dodaje badacz. Dotychczasowe teorie, mówiące o nagłym pojawieniu się na Ziemi węży ok. 100 mln lat temu, i intensywnym różnicowaniu ich form, raczej nie odzwierciedlają faktycznych wydarzeń ewolucyjnych, a jedynie braki w kolekcjach skamieniałości. (PAP)

zan/ agt/