Projekt prowadzony jest przez UKSW przy współpracy zespołu fotogrametrów i specjalistów w zakresie teledetekcji. Dotychczas wykonano nieinwazyjne naziemne pomiary laserowe fragmentów ruin zamku górnego w Iłży. Wykorzystano również lotnicze skanowanie laserowe LiDAR (akronim od ang. Light Detection and Ranging) - nowoczesną technikę nieinwazyjnego dokumentowania i analizowania śladów przeszłości. Wykonawcą pomiarów jest firma MGGP Aero.

„Od 2012 r. prowadzimy we współpracy ze specjalistami w zakresie geoinformacji i teledetekcji wieloaspektowe i nieinwazyjne prace dokumentacyjne ruin, na bazie których ma powstać m.in. cyfrowa replika 3D zabytku” – wyjaśnia dr Zapłata.

Bezdotykowy pomiar przestrzenny ruin zamku w Iłży, zdaniem inicjatora projektu, tworzy podwaliny pierwszej i jedynej dla tego zabytku całościowej dokumentacji pomiarowej.

Projekt skupia się na opracowaniu odpowiedniego zestawu metod nieinwazyjnych, jak również na badaniu, dokumentowaniu i rozpoznawaniu dziedzictwa kulturowego – zarówno archeologicznego, jak i historycznego.

„Badania wpisują się w szereg nowoczesnych inicjatyw w naszym kraju, na rzecz badania zabytkowej architektury oraz dziedzictwa archeologicznego” – dodaje naukowiec.

W zeszłym roku prace skupiły się przede wszystkim na gromadzeniu danych teledetekcyjnych i wykonywaniu pomiarów m.in. skanerem światła strukturalnego, który umożliwia bardzo dokładną dokumentację przestrzenną zabytków również w terenie.

„Dotychczasowe prace nieinwazyjne oraz wstępne analizy zasobu cyfrowego, w połączeniu z powierzchniowymi badaniami archeologicznymi przyniosły pozytywne rezultaty, poszerzając bazę źródłową regionu i rozpoznając nieznane dotychczas walory kulturowe pobliskich obszarów leśnych oraz terenów rolniczych” – uważa dr Zapłata.

Zamek w Iłży znajduje się obecnie w stanie ruiny, która kilkadziesiąt lat temu została częściowo odrestaurowana pod kierunkiem niedawno zmarłego prof. Stanisława Medekszy. Świetność budowli trwała do poł. XVIII wieku, chociaż poważnie ucierpiała w czasie potopu szwedzkiego. Kres zamku przyniósł zabór austriacki, kiedy zamek spłonął. Po 1812 roku okoliczni mieszkańcy aktywnie pozyskiwali z konstrukcji budulec. Do kolejnych poważnych zniszczeń doszło w czasie I i II wojny światowej.

Obecne prace trwają w ramach projektu naukowego pt. „Zastosowanie skaningu laserowego oraz teledetekcji w ochronie, badaniu i inwentaryzacji dziedzictwa kulturowego. Opracowanie nieinwazyjnych, cyfrowych metod dokumentacji i rozpoznawania zasobów dziedzictwa architektonicznego i archeologicznego" w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2012-2015.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ mrt/