Zwierciadło ma 1120 milimetrów średnicy i zaledwie 2 milimetry grubości. Jest tak cienkie, aby było wystarczająco elastyczne dla sił magnetycznych służących do jego deformowania. Przez cały czas trzeba się z nich ostrożnie obchodzić, gdyż jego cienka warstwa jest bardzo nietrwała.

Nowe zwierciadło ma zastąpić obecnie używane deformowalne lustro wtórne w jednym z głównych teleskopów Bardzo Dużego Teleskopu (VLT). Aktualnie w siedzibie ESO w Garching w Niemczech trwają testy zwierciadła, a jego zainstalowanie planowane jest na 2015 rok.

Cała struktura lustra wtórnego oprócz samego zwierciadła obejmuje także 1170 siłowników, które oddziałują na 1170 magnesów przyczepionych do tylnej powierzchni cienkiej powłoki zwierciadła. Są kontrolowane przez skomplikowaną elektronikę sterującą deformowaniem powierzchni zwierciadła do tysiąca razy na sekundę.

Tego typu deformowalne zwierciadła stanowią element największych współczesnych teleskopów. Technologia ta zwana jest optyka adaptywną (lub adaptatywną/adaptacyjną). W trakcie prowadzenia obserwacji astronomicznych na uzyskiwany obraz mają wpływ różne zaburzające efekty od ziemskiej atmosfery. Zastosowanie optyki adaptywnej pozwala na wyeliminowanie większości z nich i uzyskiwanie ostrzejszych obrazów.

Zwierciadło jest przykładem współpracy nauki i przemysłu z kilku krajów. Kompletny system DSM (deformable secondary mirror) został dostarczony do ESO przez włoskie firmy, po ośmiu latach prac rozwojowych. Z kolei powłoka zwierciadła została wyprodukowana przez firmę francuską, a proces jej produkcji rozpoczął się od bloku specjalnej ceramiki, dostarczonego przez firmę niemiecką.

Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) jest jedną z głównych światowych organizacji prowadzących badania kosmosu z powierzchni Ziemi. Należy do niego kilkanaście krajów europejskich, w tym główne kraje Unii Europejskiej, a niedługo członkiem ma zostać także Brazylia. Polska rozważa przystąpienie do ESO, w styczniu w Warszawie odbyły się warsztaty dla polskiego przemysłu, w ramach których przedstawiono możliwości współpracy w różnych projektach technologicznych ESO. Witryna internetowa organizacji dostępna jest pod adresem www.eso.org/public/poland. (PAP)

cza/ mrt/