Leżące na Oceanie Indyjskim Malediwy są jednymi z bardziej atrakcyjnych turystycznie wysp. Masowo ciągną tam nurkowie, kuszeni możliwością podziwiania na żywo m.in. rekinów wielorybich, uznawanych za największe znane ryby (według oficjalnych pomiarów długość ich ciała może dochodzić do ok. 12 m, a masa sięga do ok. 13 t.). Choć tak ogromne, są to rekiny bardzo łagodne: żywią się planktonem, a nieprowokowane nie stanowią dla człowieka żadnego zagrożenia. W internetowych serwisach (np. Flickr czy YouTube) pełno jest filmów i zdjęć tych olbrzymów, wykonanych przez nurków podczas egzotycznych wakacji.

Eksperci zajmujący się ochroną przyrody od dawna rozważali możliwość wykorzystania takich wakacyjnych zdjęć do oceny nawyków rekinów wielorybich czy zasięgu ich występowania. Nie było jednak wiadomo, jaka jest dokumentacyjna wartość takiego amatorskiego źródła informacji. Sprawdził to dopiero Tim Davies z Wydziału Nauk o Życiu na ICL, publikujący w nowym numerze \"Wildlife Research\".

Razem z zespołem Davies analizował informacje, jakie można uzyskać z dostępnych w sieci wakacyjnych zdjęć rekinów i porównał to z wynikami badań naukowców, którzy śledzili rekiny za pomocą metod tradycyjnie uznanych w ich branży.

Aby bezbłędnie zidentyfikować konkretne osobniki, na filmie lub zdjęciu muszą być widoczne charakterystyczne kropki, zdobiące skórę rekina od skrzeli do ogona. Wzór ten jest u każdego zwierzęcia nieco inny i może służyć do identyfikacji podobnie, jak odciski palca u ludzi. Analizę takiego wzoru, widocznego na zdjęciach, umożliwia specjalny program komputerowy.

W swoim badaniu Davies uwzględnił setki wakacyjnych zdjęć, z których większość ściągnięto z serwisów pozwalających katalogować i wyszukiwać zdjęcia oraz filmy. Doszedł do wniosku, że ryby dało się na nich identyfikować z 85-procentową skutecznością. To wynik tylko niewiele gorszy od identyfikacji fotografii wykonywanych przez badaczy (pozwalały one na rozpoznanie 100 proc. badanych ryb).

Zdaniem autora analizy, wakacyjne zdjęcia płetwonurków mogą być dość dobrym źródłem informacji w naukowym monitoringu rekinów wielorybich. Choć są to zwierzęta dość rzadkie, to status związany ich z ochroną nie jest jednoznaczny. Rekin ten jest wciąż poławiany gospodarczo, a jego mięso osiąga wysokie ceny.

Osoby spędzające urlop na Malediwach i w innych regionach mogą pomóc naukowcom w monitoringu populacji rekinów wielorybich, wrzucając swoje zdjęcia przedstawiające te zwierzęta na stronę ECOCEAN (www.whaleshark.org). (PAP)

zan/ ula/