Stefan Kudelski urodził się w Warszawie 27 lutego 1929 w inteligenckiej rodzinie o technicznych tradycjach. Dziadek Stefana – Jan Tomasz był absolwentem Politechniki Lwowskiej i architektem miejskim Stanisławowa, ojciec Stefana - Tadeusz, obrońca Lwowa przed Ukraińcami w 1918, po studiach architektonicznych na Politechnice Lwowskiej pracował w przemyśle chemicznym, matka - Irena z Ulbrichów była antropologiem. Ojcem chrzestnym Stefana Kudelskiego był ostatni przedwojenny prezydent Warszawy Stefan Starzyński.

W roku 1939 Kudelscy opuścili Polskę uciekając przed niemiecką inwazją. Przez Zaleszczyki, Rumunię i Węgry dotarli do południowej Francji. Po inwazji Niemiec na Francję znaleźli się w na terenach administrowanych przez rząd Vichy. Ojciec Kudelskiego, polski oficer, brał udział we francuskim ruchu oporu. Po wykryciu przez Niemców miejscowej siatki musiał uciekać wraz z rodziną do Szwajcarii.

W Szwajcarii młody Stefan Kudelski skończył szkołę średnią Ecole Florimont w Genewie. Jeszcze przed jej ukończeniem stworzył domowe laboratorium, w którym zajmował się na przykład urządzeniami do ekstrakcji pyłów z powietrza lub mierzeniem dokładności zegarów z pomocą generatorów kwarcowych. Od 1948 studiował fizykę i inżynierię fizyczną na politechnice w Lozannie. W czasie wolnym od nauki Kudelski prowadził doświadczenia w domowym laboratorium, gdyż pracownie politechniki nie dysponowały odpowiednim wyposażeniem.

Jako projekt studencki skonstruował w roku 1951 swój pierwszy magnetofon o polskiej nazwie "Nagra I". Początkowo miało to być urządzenie rejestrujące i odtwarzające, stosowane do sterowania zautomatyzowaną obrabiarką - jednak okazało się dość dobre, aby nagrywać dźwięk. Rok później wynalazca otrzymał za nie pierwszą nagrodę na wystawie The First International Amateur Recording Contest w Lozannie.

W roku 1953 powstała tranzystorowa Nagra III, z elektroniczną kontrolą prędkości przesuwu taśmy. Dzięki najwyższej precyzji, doskonałej jakości dźwięku, niezwykłej trwałości i odporności na trudne warunki eksploatacji Nagra - pierwszy przenośny magnetofon o profesjonalnych parametrach - stała się podstawowym typem magnetofonu używanego przez reporterów radiowych, telewizyjnych oraz studia filmowe i służby specjalne na całym świecie.

Magnetofon potrafił pracować bez konieczności serwisowania nawet przez kilkadziesiąt lat, mimo bardzo intensywnej eksploatacji. Kudelski otrzymał za niego cztery nagrody amerykańskiej Akademii Filmowej — dwie nagrody naukowo-techniczne (1965, 1977) oraz dwie statuetki Oscara w 1978 i 1990 (honorowa nagroda Gordona E. Sawyera), ponadto dwie nagrody przemysłu rozrywkowego Emmy i złote medale L. Warner, AES, Lyra i Eurotechnica. Także Politechnika Federalna w Lozannie wyróżniła go przyznając mu doktorat honoris causa w roku 1986.

W roku 1983 otrzymał John Grierson International Gold Medal, dołączając do takich zasłużonych dla filmu postaci jak Louis Lumière, Thomas Edison, Lee de Forest, George Eastman, Walt Disney, Samuel Warner, Léon Gaumont, Ray Dolby i Vladimir Zworkyin.

Założona przez Stefana Kudelskiego w latach pięćdziesiątych Kudelski Group nadal funkcjonuje i jest liczącym się na rynku przedsiębiorstwem. Produkuje najwyższej klasy rejestratory dźwięku, dekodery telewizji cyfrowej, wzmacniacze elektroakustyczne, urządzenia elektroniczne klasy zarówno profesjonalnej jak i najwyższej hi-fi oraz ... parkometry.

W roku 1991 Stefan Kudelski przeszedł na emeryturę, a stanowisko przewodniczącego i dyrektora naczelnego(CEO) Kudelski Grup przejął jego syn, André.

PAP - Nauka w Polsce

pmw/ ula/