Centrum swoją działalnością obejmować będzie Kraków oraz powiaty krakowski i wielicki, czyli ok. 1,2 mln osób. Szacuje się, że ok. 2,1 tys. osób rocznie może na tym terenie doznać udaru mózgu. W leczeniu najważniejsze są: trafne rozpoznanie i jak najszybsze przewiezienie chorego do szpitala.

Jeśli poda się leki rozpuszczające zakrzep w ciągu 1,5 godziny od wystąpienia udaru, to jedna na dwie osoby ma szansę opuścić szpital o własnych siłach, jeśli lek zostanie podany zanim upłynie 4,5 godziny, taką szansę ma już tylko jedna osoba na 14.

„Udar mózgu to stan bezpośredniego zagrożenia życia. My mamy w Centrum szansę leczyć pacjentów do ośmiu godzin po zachorowaniu” - mówiła w środę prof. Agnieszka Słowik, koordynator Centrum Interwencyjnych Terapii Ostrego Udaru Mózgu.

Centrum będzie oferować najnowocześniejsze sposoby leczenia - usuwanie zakrzepu bezpośrednio z naczynia mózgowego za pomocą leku rozpuszczającego zakrzep albo mechanicznie przy użyciu specjalistycznego stentu, który rozkurczając się w naczyniu rozbija zakrzep. Do przeprowadzenia takiego zabiegu potrzebny jest sześcioosobowy zespół specjalistów, w tym radiolog interwencyjny, neurolog - specjalista w zakresie udaru mózgu oraz anestezjolog.

W 2013 r. do Centrum ma trafić od 50 do 100 pacjentów chorych na udar niedokrwienny mózgu. Do leczenia będą kwalifikowane osoby, u których terapia dożylna nie była skuteczna lub u których nie można jej zastosować np. ze względu na zbyt późne pojawienie się w szpitalu.

Rozwiązania logistyczne zastosowane w Centrum są wzorowane na rozwiązaniach sprawdzonych w ośrodkach amerykańskich i europejskich, gdzie zespół terapeutyczny oczekuje na wezwanie pod telefonem.

„Wiele szpitali zniechęca się do tego rodzaju terapii z powodu wysokich kosztów, przy stosunkowo niewielkiej liczbie pacjentów. Choroba objawia się nagle i szybko postępuje, pacjenci często nie mają szansy dotrzeć do kompetentnego ośrodka medycznego. My uważamy, że skoro jednak coraz częściej trafiają do nas pacjenci z tego typu problemami, trzeba było stworzyć dla nich taką strukturę” - mówił dziennikarzom dyrektor Szpitala Uniwersyteckiego Andrzej Kulig. Do tej pory na stworzenie Centrum wydano blisko 3 mln zł. Koszt miesięczny jego funkcjonowania to ok. 45 tys. zł (to wyłącznie koszty osobowe, bez materiałów medycznych). NFZ w aneksie do kontraktu Szpitala Uniwersyteckiego zwiększył finansowanie leczenia udarów.

Szansą na powodzenie projektu jest przeprowadzanie systematycznych szkoleń dotyczących rozpoznania udaru mózgu dla zespołów ratownictwa medycznego i personelu medycznego, a także informacyjnej kampanii społecznej, bo wiele osób bagatelizuje pierwsze objawy udaru mózgu lub wiąże je z innymi chorobami i w konsekwencji zbyt późno trafia pod opiekę lekarzy.

Udar mózgu objawia się nagłym wystąpieniem osłabienia kończyn, niedowładu jednej strony ciała, zaburzeń mowy i widzenia. Zwykle w udarze niedokrwiennym nie boli głowa. W 90 proc. przypadków przyczyną choroby jest zamknięcie naczynia mózgowego przez zakrzep, w takich przypadkach jest to udar niedokrwienny (zawał mózgu). Rzadko, przyczyną udaru jest pęknięcie naczynia mózgowego, w takich przypadkach jest to udar krwotoczny (wylew).

W Polsce na udar niedokrwienny mózgu zapada ok. 70 tys. osób rocznie. Jedna czwarta z nich umiera w ciągu trzech miesięcy po zachorowaniu, a połowa osób, która przeżyje, wymaga całodobowej opieki w zakresie wszystkich codziennych czynności.

Uniwersyteckie Centrum Interwencyjnych Terapii Ostrego Udaru Mózgu (CITO) jest jednym z pierwszych miejsc w Polsce, które proponuje terapię wewnątrznaczyniową dla chorych z Krakowa, a w dalszej kolejności także z całej Małopolski.

PAP - Nauka w Polsce

wos/ bno/ gma/