Egipski władca wstąpił na tron w 1333 r. p.n.e. w wieku zaledwie 10 lat i nagle zmarł po dziesięciu latach sprawowania rządów (w 1323 r. p.n.e.). W czasach współczesnych stał się legendą w 1922 r., gdy archeolodzy pod wodzą Howarda Cartera odnaleźli mumię faraona XVIII dynastii. Od tego czasu trwa dyskusja jaka było przyczyna jego śmierci. Podejrzewano, że mógł do tego doprowadzić upadek z rydwanu albo morderstwo z użyciem trucizny.

W 1926 r. i 1968 r. przeprowadzono badania radiologiczne mumii, które wykazały, że w czaszce Tutanchamona są wyraźne pęknięcia. Zauważono również, że ma złamaną nogę. Nie było jednak pewności co mogło być tego przyczyną. Czy powstały za jego życia, czy też zawinili sami badacza, którzy niezbyt ostrożnie obchodzili się z mumią.

Jedna z najczęściej powtarzanych hipotez sugeruje, że małoletni władca zmarł z powodu malarii. Badania przeprowadzone przez archeologa egipskiego Zahi Hawassa i jego współpracowników wykazało, że cierpiał na wrodzone schorzenie osłabiające kości. Postępowało ono zanim jeszcze wykończyła go malaria. Inni specjaliści uważali, że powodem jego śmierci była raczej anemia sierpowata, wrodzona niedokrwistość powodowana wadliwą budową hemoglobiny.

Według najnowszej teorii, wysuniętej przez dr. Hutana Ashrafiana, chirurga Imperial College London, Tutanchamon musiał cierpieć na jakąś chorobę dziedziczną. Wskazują na to przedwczesne zgony innych członków jego rodziny, którzy raczej nie zostali otruci ani nie zginęli w bitwach. Takie choroby w rodzinach egipskich władców często się zdarzały, gdyż faraon i jego żona zwykle byli ze sobą spokrewnieni (rodzice Tutanchamona byli rodzeństwem).

Jaka mogła być to dziedziczna choroba? Dr Ashrafian podejrzewa, że Tutanchamon miał ginekomastię, zaburzenie hormonalne objawiające się powiększonymi sutkami u mężczyzn. Ale przede wszystkim chorował on na epilepsję płata skroniowego, która mogła występować już u jego ojca, Echnatona. Wprowadził on monoteistyczny kult boga Atona, który z kolei chciał zlikwidować jego syn, Tutanchamon i przywrócić to co zmienił jego ojciec, czyli tradycyjny politeizm.

Dr Ashrafian twierdzi, że Echnaton dążył do zmiany systemu wiary Egipcjan pod wpływem religijnych wizji, które często zdarzają się u ludzi cierpiących na padaczkę płata skroniowego. Mógł je mieć również Tutanchamon. Na epilepsję wskazuje również złamanie nogi, jakie mu się przydarzyło (jeśli faktycznie zdarzyło się za jego życia). Ludzie cierpiący na tę chorobę często bowiem mają wypadki już w młodym wieku, które na skutek powikłań mogą doprowadzić do przedwczesnego zgonu.

„Jeśli weźmiemy to wszystko pod uwagę, czyli ginekomastię, wizje religijne, częste upadki i wczesny zgon, mamy podejrzenie padaczki płata skroniowego” – twierdzi dr Ashrafian.

Według brytyjskiego specjalisty, śmierć Tutanchamona to przypadek tzw. nagłego niewyjaśnionego zgonu u osób z padaczką (Sudden Unexplained Death of Epilepsy - SUDE). Często zdarza się on u ludzi w młodym wieku. A u Tutanchamona poprzedzały go liczne upadki i złamania. (PAP)

zbw/ ula/