<strong>Nakładem Wydawnictwa Bellona ukazała się publikacja „Rozkaz zdławić powstanie. Niemcy i ich sojusznicy w walce z Powstaniem Warszawskim”. Jest to ostatnia praca historyczna zmarłego w 1999 r. prof. Tadeusza Sawickiego.</strong> Po raz pierwszy książka ukazała się w 2001 r., już po śmierci autora. Jak pisze we wstępie do publikacji prof. Tadeusz Sawicki, w literaturze tematu daje się zauważyć brak opracowania naukowego pokazującego Powstanie Warszawskie od strony problemów, jakie to powstanie stwarzało stronie niemieckiej. „Nie ma całościowego spojrzenia m.in. na takie problemy jak chociażby czym były dla Niemców walki powstańcze w Warszawie, jak oddziaływały na sytuację na froncie wschodnim i na obszarze Generalnego Gubernatorstwa, jakie zagrożenia za sobą niosły oraz jakie konsekwencje operacyjne wywołały i mogły wywołać, jak wielki musiał być niemiecki wysiłek militarny, aby ten wolnościowy zryw Polaków pokonać, na czym polegała specyfika operacyjnego i taktycznego dowodzenia, sposobów prowadzenia działań oraz użytych przeciwko Powstaniu sił i środków” – pisze prof. Tadeusz Sawicki. <br />
Porusza także problem miejsca, jakie w zwalczaniu Powstania zajmowały struktury Wehrmachtu i SS. Szuka odpowiedzi na pytanie, jakie przyczyny spowodowały ewolucję stanowiska najwyższych czynników oficjalnych III Rzeszy wobec powstańców – od traktowania ich jako „bandytów” do uznania za kombatantów z prawami wynikającymi z Konwencji Genewskiej z 27 sierpnia 1929 r.
Autor prezentuje wydarzenia w kolejności chronologicznej. Są one podzielone na etapy wynikające z periodyzacji niemieckich działań w Warszawie, począwszy od przygotowań na wypadek wybuchu walk, poprzez początek działań aż do kapitulacji. W swojej pracy prof. Sawicki wykorzystał m.in. dokumenty archiwalne Wehrmachtu i SS oraz niemieckiej administracji cywilnej. Pochodzą one m.in. z Archiwum Wojskowego byłej NRD w Poczdamie oraz archiwów i instytucji w Polsce, przede wszystkim Archiwum Akt Nowych i Wojskowego Instytutu Historycznego (dziś Wojskowe Biuro Badań Historycznych – PAP). Autor wykorzystał również dokumenty zgromadzone w Instytucie Pamięci Narodowej. Korzystał także z monografii Macieja Józefa Kwiatkowskiego „Tu mówi powstańcza Warszawa…”
Prof. Tadeusz Sawicki urodził się 26 grudnia 1923 roku w Zalesiu Wileńskim. W 1944 roku został aresztowany i uwięziony przez gestapo w Wilnie. Rodzinie udało się wykupić go z rąk niemieckich. Musiał jednak uciekać i tak trafił do 7 Brygady AK „Wilhelma” (por. Wilhelm Tupikowski) z przydziałem do kompanii ckm.
Jak pisał w pamiętniku „ pseudonim miałem „Czarny – Murzyn”. Do akcji o Wilno nie weszliśmy. W drugiej połowie lipca 1944 r. władze sowieckie zarządziły koncentrację oddziałów AK, mieliśmy się reorganizować. Otoczono nas w lesie niedaleko Miednik siłami jednostek pancernych oraz kawalerii …i zmuszono do złożenia broni. Grunt palił się nam pod nogami, tak więc zapadła decyzja pryskania do wojska. A i my chcieliśmy bić Niemców. Poszło nas kilku… Wilno zobaczyłem dopiero po 34 latach…, tak bardzo tęskniłem…”
Został skierowany do 1 pułku 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusz Kościuszki. Ukrywa swój akowski rodowód. Razem z kolegami chce iść na pomoc walczącej Warszawie. Do stolicy dociera w styczniu 1945 roku, ale zastaje już tylko zgliszcza. Zostaje ranny w czasie forsowania Odry. Rodzina otrzymała wiadomość, że zginął. Cudem uratowany trafia do sowieckiego szpitala polowego. Po wojnie pozostał w wojsku. Ukończył Wyższą Szkołę Piechoty, a potem Akademię Sztabu Generalnego w Warszawie. Wykładał taktykę i sztukę operacyjną oraz historię wojen i wojskowości. W 1979 roku objął stanowisko kierownika Zakładu Historii II Wojny Światowej Wojskowego Instytutu Historycznego w Rembertowie. W 1987 roku opublikował rozprawę habilitacyjną pt. „Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Czerwiec 1944 – maj 1945 (struktura)”. W kolejnych latrach ukazują się jego dwie książki podejmujące problematykę Powstania Warszawskiego: „Front wschodni a powstanie warszawskie” (1989 r.) i „Wyrok na miasto” (1993 r.).
„Wykazuje się przy tym rzadką dziś cechą cywilnej odwagi przyznania się do własnych błędów popełnionych na drodze poszukiwań i interpretacji badawczych” – czytamy w nocie od Wydawcy. Prof. Sawicki uczestniczył w najważniejszych przedsięwzięciach naukowych dotyczących 50. Rocznicy Powstania Warszawskiego: konferencji na Zamku Królewskim w Warszawie oraz spotkaniu polskich i niemieckich historyków w Karwicy. Wówczas też powstał pomysł napisania książki o siłach niemieckich walczących z powstaniem. Zmarł 12 września 1999 r. pozostawiając maszynopis książki „Rozkaz zdławić powstanie. Niemcy i ich sojusznicy w walce z Powstaniem Warszawskim”. ESZ
PAP – Nauka w Polsce
bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
