"Specjaliści zajmujący się inżynierią tkankową łączą metody inżynieryjne i biologiczne dla uzyskania materiału biologicznego, który będzie w stanie zregenerować zniszczoną tkankę w organizmie i przywrócić jej funkcje" - mówiła Anna Kaźnica.

Jak przypomniała, jeszcze kilka lat temu uważano, że narządy hybrydowe, które będą się składały z żywych ludzkich komórek i sztucznych materiałów - biopolimerów nie zostaną stworzone, a niedostatek narządów będzie trzeba uzupełniać narządami zwierzęcymi. "Dzisiaj wiemy, że stworzenie narządów biohybrydowych jest możliwe właśnie dzięki inżynierii tkankowej" - powiedziała.

Uszkodzenia narządów i tkanek powstają na skutek urazów, wypadków komunikacyjnych czy przewlekłych chorób. Leczy się je farmakologicznie, chirurgicznie, przy pomocy przeszczepów narządów oraz implantacji biomateriałów, którą zajmuje się inżynieria tkankowa.

"Spróbujmy wyobrazić sobie dzień, kiedy urządzenia do dializy staną się zbędne, ludzie z cukrzycą insulinozależną otrzymają syntetyczną trzustkę, a osoby z niewydolnością wątroby otrzymają nowy narząd. Dla wielu osób wydaje się to niemożliwe. Tymczasem specjaliści wiedzą, że prędzej czy później to nastąpi" - opowiadała popularyzatorka.

Jak tworzy się implanty? Najprostszym sposobem jest pobranie fragmentu tkanki, np. skóry, wyizolowanie w laboratorium pojedynczych komórek. Komórki te są następnie namnażane w naczyniach hodowlanych. Po uzyskaniu odpowiedniej powierzchni, skóra dostarczana jest do szpitala w celu przeszczepienia jej.

"W warunkach laboratoryjnych łączy się wyizolowane komórki - chondrocyty, melanocyty fibroblasty czy keratynocyty z różnego typu biomateriałami - to rusztowania, na których komórki się osadzają, stwarzając przestrzeń wzrostu" - wyjaśniała badaczka. W ten sposób można np. tworzyć rogówkę czy "sztuczne" uszy. Zaletą biomateriałów jest ich biodegradowalność, oznacza to, że polimer ulega stopniowej degradacji, pozostawiając w końcu tylko naturalny produkt-nowy narząd. Dzięki takim materiałom nie ma konieczności przeprowadzania kolejnych operacji polegających na ich usunięciu. Rusztowania wykonane są z polimerów naturalnie występujących w przyrodzie - kolagenu, chityny czy celulozy.

W hodowli wykorzystuje się specjalne pożywki dla komórek, tzw. media hodowlane. Zawierają one surowicę, czynniki wzrostu i inne substancje pozwalające na szybką proliferację - mnożenie pożądanych komórek.

"Inżyniera tkankowa to próba urealnienia marzenia o +organach prosto z półki+, co byłoby uniezależnieniem od liczby dawców i czekania na czyjąś śmierć" - tłumaczy Anna Kaźnica.

Obecnie inżynieria tkankowa pozwala na tworzenie m.in. sztucznej skóry, chrząstki, łąkotki, nerwów, zastawki serca, rogówki i kości.

Naukowcy wciąż pracują nad imitacją rdzenia kręgowego, wyhodowaniem sztucznej wątroby, trzustki, nerki i serca.

Mówiąc o przyszłości inżynierii tkankowej prowadząca spotkanie powiedziała, że badania w tej dziedzinie będą poświęcone nowym biomateriałom, wykorzystaniu komórek macierzystych i czynników wzrostu wspomagających namnażanie komórek, a także terapii genowej. BSZ

PAP - Nauka w Polsce

agt/