Częstość zachorowań na nowotwory rośnie na całym świecie, jednak w niektórych populacjach i lokalizacjach pojawiają się one częściej.

Analizując najdokładniejsze i najbardziej godne zaufania dane dotyczące występowania nowotworów na świecie (GLOBOCAN-2012), dr Konstantinos Voskarides z University of Cyprus Medical School zauważył, że do najbardziej zagrożonych należą populacje żyjące w bardzo niskich temperaturach (na przykład w Danii czy Norwegii).

Zdaniem Voskaridesa u ludzi istnieje ewolucyjny związek pomiędzy adaptacją do ekstremalnych warunków środowiska (na przykład zimna i dużej wysokości nad poziomem morza) a podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka. Geny, które ułatwiają przeżycie w trudnym klimacie, sprzyjają zachorowaniu. Selekcja naturalna niemal nie eliminuje tego efektu, ponieważ większość nowotworów ujawnia się w późniejszym wieku, gdy ludzie zwykle mają już dzieci.

Oprócz globalnych danych na poparcie swojej hipotezy dr Voskarides ma też dane dotyczące populacji zamieszkującej zimne i wysoko położone tereny. 186 populacji wykazało liniową zależność: im niższe temperatury, tym częstsze nowotwory – zwłaszcza płuc, piersi i jelita grubego. Rak jelita grubego szczególnie często występuje u Indian i syberyjskich Eskimosów, rak przełyku i płuc - u syberyjskich Eskimosów, białaczka u Oromów (lud zamieszkujący wyżyny Etiopii), zaś wśród mieszkańców Andów i Tybetu - różnego rodzaju nowotwory.

Przykładem genetycznych zależności pomiędzy przystosowaniem do środowiska a predyspozycją do zachorowania na nowotwory może być gen p53. Jego mutacje pomagają zwierzętom przeżyć na bardzo dużych wysokościach, a zarazem jest to gen, którego mutacje najczęściej pojawiają się przy nowotworach. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/