Siarkowodór (H2S), gaz o charakterystycznym zapachu zgniłych jaj, jest w wyższych stężeniach trujący. W warunkach naturalnych występuje na bagnach, w gorących źródłach i wulkanach, a w niewielkich ilościach - także w organizmach ludzi i zwierząt. Cięższy od powietrza siarkowodór, zbierający się w kanałach ściekowych czy studzienkach kanalizacyjnych, spowodował wiele wypadków śmiertelnych.

Jednak naukowcy z Seattle wykazali, że niewielkie ilości podawanego szczurom do wdychania lub dożylnie siarkowodoru znacznie poprawiają ich szanse na przeżycie ciężkiego krwotoku. U zwierząt udało się wywołać odwracalny stan podobny do metabolicznej hibernacji - czynności życiowe szczurów były "w zawieszeniu", a spowodowane utratą krwi niedokrwienie ważnych narządów nie spowodowało w większości przypadków poważnych następstw. Utratę połowy krwi przeżyło 75 procent szczurów wdychających siarkowodór oraz 67 procent tych, którym podano go w zastrzyku. W dwóch grupach kontrolnych wykrwawienie przeżyło natomiast 23 i 14 procent gryzoni. Długotrwała obserwacja otrzymujących siarkowodór zwierząt nie wykazała nieprawidłowości - po przeżyciu krwawienia miały nawet zdrowe potomstwo.

Dzięki pomyślnym wynikom testów na zwierzętach niedługo powinny się rozpocząć badania kliniczne z udziałem ludzi. Jeśli dadzą korzystne rezultaty, można będzie skuteczniej pomagać na przykład ofiarom wypadków czy rannym na polu bitwy. Wojskowych interesuje zwłaszcza zestaw do "samopomocy", dzięki któremu ranny żołnierz mógłby sobie wstrzyknąć siarkowodór i doczekać ewakuacji.

Wciąż nie jest jasny mechanizm działania siarkowodoru - być może obniża on zapotrzebowanie na tlen komórek mózgu, zwłaszcza tych regulujących funkcje życiowe. PMW

PAP - Nauka w Polsce

bsz