Kosmiczne turbulencje bez pamięci

Fot. Adobe Stock
Fot. Adobe Stock

Naukowcom z Polski i USA udało się lepiej zrozumieć mechanizmy rozwoju turbulencji magnetycznych w przestrzeni kosmicznej wokół Ziemi. To wiedza, która ma znaczenie np. w badaniach nad tzw. pogodą kosmiczną, wpływającą na działanie satelitów i systemów komunikacyjnych.

Naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych PAN, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Southwest Research Institute w San Antonio (USA) badali turbulencje wiatru słonecznego w magnetosferze. Ich odkrycia przybliżają nas do lepszego zrozumienia, jak energia rozprasza się w kosmosie. O badaniach poinformował PAP prof. Wiesław Macek z CBK PAN w przesłanym PAP komunikacie.

W badaniach korzystano m.in. z danych zebranych w ramach misji kosmicznej NASA Magnetospheric Multiscale (MMS). W ramach tego projektu przeprowadzono wyjątkowo dokładne pomiary pola magnetycznego z rozdzielczością milisekundową. Dzięki temu udało się obserwować w bardzo małych skalach zjawiska zachodzące w plazmie kosmicznej.

Ilustracja przedstawia sondę kosmiczną MMS (Magnetosferyczna Misja Wieloskalowa - Magnetospheric Multiscale Mission), przechodzącą przez plazmę kosmiczną. Źródło: NASA

Wyniki badań polsko-amerykańskiego zespołu pokazują, że turbulencje magnetyczne blisko Ziemi zachowują się jak tzw. procesy Markowa, czyli zjawiska „bez pamięci”. W uproszczeniu oznacza to, że stan układu w danym momencie zależy wyłącznie od tego, co działo się chwilę wcześniej, a nie od całego przebiegu zdarzeń.

Znanymi przykładami procesów Markowa są chociażby ruchy Browna (chaotyczne ruchy cząstek zanurzonych w płynie) czy zjawisko bankructwa gracza - procesu, który sprawia, że hazardzista grający w grę o ujemnej wartości oczekiwanej ma coraz mniej pieniędzy i prędzej czy później zbankrutuje, niezależnie od stosowanego systemu obstawiania.

Teraz do takich przykładowych procesów dołączyć można oficjalnie turbulencje magnetosferyczne w mikroskali.

– Ta tzw. „bezpamięciowa” właściwość takich procesów może mieć znaczenie również w naszym codziennym życiu. Na przykład, gdyby pogoda dzisiejsza zależała jedynie od stanu atmosfery z dnia wczorajszego, umożliwiłoby to lepsze statystyczne prognozowanie pogody na jutro – zwrócił uwagę prof. Wiesław M. Macek, kierownik projektu NCN „Turbulencja i rekoneksja magnetyczna w środowisku kosmicznym Ziemi”.

Wyniki, opublikowane w prestiżowych czasopismach międzynarodowych, pozwalają lepiej zrozumieć, jak energia ulega rozproszeniu w plazmie kosmicznej i stanowią ważny wkład w rozwój współczesnej fizyki przestrzeni kosmicznej.(PAP)

lt/ bar/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Fot. materiały prasowe

    Podkarpackie/ Aplikacja wykrywająca uszkodzenia infrastruktury zwyciężyła w hackathonie NASA

  • Instrumet GLOWS zaprezentowany podczas spotkania w Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie  (ad) PAP/Paweł Supernak

    Polski instrument do badania heliosfery skontaktował się z Ziemią

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera