We wtorek członkowie misji Ax-4, w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, wrócili na Ziemię po pobycie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Załoga spędziła na stacji 18 dni, a w kosmosie w sumie 20 dni (łącznie z podróżą na i z ISS).

W tym czasie, w ramach polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS (łac. „ignis” oznacza „ogień”), Uznański-Wiśniewski miał do wykonania 13 eksperymentów przygotowanych przez polskich naukowców i firmy. Ich wyniki będą miały wpływ na rozwój m.in. medycyny, biologii, inżynierii oraz szeroko pojętych technologii kosmicznych.

- Teraz nadchodzi ekscytująca dla naukowców część - analiza wyników i pisanie publikacji – powiedziała PAP dr inż. Dagmara Stasiowska z zespołu badawczego projektu MXene in LEO, który skupia się na badaniu MXenów – nowoczesnych nanomateriałów o wielu potencjalnych zastosowaniach w trakcie misji kosmicznych.

Dodała, że nad danymi z orbity pracują już teraz, ponieważ otrzymywali pakiety w trakcie misji. Jednocześnie czekają na możliwość przeprowadzenia testów naziemnych z Uznańskim-Wiśniewskim.

Już w trakcie misji komplet cyklicznie zbieranych danych (jak zdjęcia wykonane przez astronautów, wypełnione przez nich kwestionariusze psychologiczne oraz wideodzienniki) otrzymywali naukowcy z eksperymentu AstroMentalHealth, którego celem jest zbadanie wpływu izolacji kosmicznej na dobrostan psychiczny człowieka.

Teraz zespół badawczy czeka na ustalenia Europejskiej Agencji Kosmicznej w sprawie daty przeprowadzenia wywiadów z astronautami.

Jak powiedział PAP dr Mateusz Paliga, prace zespołu toczą się w tym momencie wielotorowo. - Opracowujemy publikacje z danych zebranych w dwóch naziemnych misjach pilotażowych, a jednocześnie przygotowujemy materiał z naziemnej misji lustrzanej (przeprowadzonej w habitacie analogowym Lunares w Pile) oraz z faktycznej misji kosmicznej – wyjaśnił wicekierownik projektu. - Przygotowanie tego materiału jest czasochłonne, gdyż obejmuje: tworzenie baz danych do analiz ilościowych, transkrypcję wywiadów do celów analiz jakościowych i przygotowanie materiału wideo do analiz ekspresji emocjonalnej twarzy. Dopiero tak przygotowany materiał będzie mógł zostać poddany analizie (ilościowej, jakościowej i wizualnej) i opublikowany - opisał.

Dodał, że pierwszych wyników spodziewają się jeszcze w tym roku.

Na badania z udziałem astronautów czeka też zespół z eksperymentu Astro Performance (Mollis Textus), który bada wpływ misji kosmicznej na układ mięśniowo-szkieletowy, zwłaszcza na tkanki miękkie astronautów.

Jak tłumaczył koordynator eksperymentu dr Norbert Kapiński, po zebraniu wyników zostaną wykonane porównania badań przed i po oraz z grupą referencyjną. – Dane zostaną również poddane analizie z wykorzystaniem modelu AI, który został wytrenowany do oceny aparatu ruchu na kilku tysiącach sportowców i osobach aktywnych – wskazał.

Tutaj pierwsze konkluzje są spodziewane jesienią.

W cierpliwość muszą uzbroić się naukowcy z zespołu projektu Stability of Drugs, którego celem jest sprawdzenie stabilności polimerowych systemów przechowywania leków w warunkach kosmicznych. Jak bowiem przypomniał dr inż. Jakub Włodarczyk, ten eksperyment polegał na umieszczeniu przygotowanych próbek na ISS w module badawczym Columbus, które przeleżą tam kolejno: rok, dwa i trzy lata – dopiero wtedy kolejne partie powrócą na Ziemię i naukowcy będą mogli rozpocząć swojego badania.

W ocenie ekspertów z Polskiej Agencji Kosmicznej, cel misji IGNIS (obok eksperymentów to również część edukacyjna) został wykonany w 100 procentach.

Nauka w Polsce, Agnieszka Kliks-Pudlik

akp/ agt/ lm/