Konkurs Popularyzator Nauki organizowany jest przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej. Zwycięzców poznamy w grudniu.

W kategorii Zespół finalistą konkursu jest trio pasjonatów, którzy zgromadzili wokół siebie społeczność Ogólnopolskiego Dnia inżynierii Materiałowej.

Trzy osoby – dr hab. Izabela Szafraniak-Wiza, prof. Politechniki Poznańskiej, dr inż. Grzegorz Michta z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i dr inż. Rafał Wróblewski z Politechniki Warszawskiej – na co dzień związane z inżynierią materiałową, uczelniami technicznymi, popularyzacją nauki i promocją studiowania zapragnęły czegoś więcej – czegoś, co połączy wszystkich pasjonatów inżynierii materiałowej i umożliwi poznanie osiągnięć tej dziedziny przez dzieci, młodzież i dorosłych. Tak narodziła się we wrześniu 2022 roku idea Ogólnopolskiego Dnia Inżynierii Materiałowej (ODIM).

„Naszym celem jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat inżynierii materiałowej i roli, którą odgrywa. Zależy nam także na przyciągnięciu młodych talentów, które podejmując studia na kierunkach związanych z inżynierią materiałową, będą miały szansę wkroczyć w fascynujący świat nauki i technologii” – powiedział PAP dr inż. Rafał Wróblewski, jeden z koordynatorów wydarzenia. 

Dr inż. Wróblewski jest prodziekanem ds. studenckich i zwolennikiem koncepcji uczenia się przez całe życie. Swoje wykłady i pokazy kieruje do uczniów, a studentów zachęca do upowszechniania nauki.

Dr hab. Izabela Szafraniak-Wiza to twórczyni gier edukacyjnych. Angażuje się zarówno w duże wydarzenia naukowe, ale także w kameralne zajęcia i spotkania z uczniami w ich szkołach.

Dr inż. Grzegorz Michta upowszechnia naukę osobiście lub kieruje działaniami studentów z Koła Naukowego Metaloznawców, którym opiekował się prawie 20 lat.

WSPÓLNY POMYSŁ I PASJA

Zespół inicjatorów ODIM postanowił pokazać szerokiemu gronu odbiorców, że inżynieria materiałowa odgrywa kluczową rolę w innowacjach technologicznych, które wpływają na różne branże – elektronikę, budownictwo, energetykę, lotnictwo czy medycynę. Naukowcy podkreślają, że w podstawie programowej szkół podstawowych i średnich brakuje przedmiotów, które ukazałyby inżynierię materiałową jako naukę. Wiedza o materiałach jest dostępna dopiero na studiach inżynierskich, co wpływa na niski poziom zainteresowania tą dziedziną. Dlatego ODIM jest wyjątkową inicjatywą, która pozwala zapoznać dzieci i młodzież z inżynierią materiałową już na etapie szkoły i rozbudzić w nich zainteresowanie materiałami oraz zachęcać do zgłębiania nauk ścisłych.

Wykłady, warsztaty i pokazy odbywają się w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Gdańsku, Gliwicach, Katowicach, Chorzowie, Częstochowie i Bielsku-Białej. Patronem Ogólnopolskiego Dnia Inżynierii Materiałowej jest Polskie Towarzystwo Materiałoznawcze. Zespół postanowił zaprosić do inicjatywy wszystkie uczelnie i instytuty badawcze związane z inżynierią materiałową. W pierwszej edycji udział w ODIM zadeklarowało 15 jednostek, w drugiej już 21. Studenci, doktoranci i naukowcy prowadzą wykłady, pokazy, warsztaty, wystawy ukazujące jak ważną rolę w naszym życiu odgrywają materiały. Na swoim koncie mają już rekord Polski – w największej lekcji inżynierii materiałowej w Polsce wzięły udział 2524 osoby.

„ODIM to nie tylko data, to przede wszystkim społeczność, która jednoczy osoby o wspólnej pasji, które chcą się nią dzielić z innymi, rozbudzając w społeczeństwie zainteresowanie nauką i pokazując, że całe życie możemy dowiadywać się i uczyć nowych rzeczy” – uważa dr inż. Wróblewski.

Koordynatorzy Ogólnopolskiego Dnia Inżynierii Materiałowej działają także indywidualnie w swoich jednostkach.

Początkowo dr hab. Izabela Szafraniak-Wiza opowiadała młodzieży o pracy naukowca podczas warsztatów dla szkół podstawowych i gimnazjów. W 2016 roku opracowała pierwszą grę dydaktyczną z zakresu inżynierii materiałowej. Od roku 2022 w ramach Nocy Naukowców na Politechnice Poznańskiej organizuje warsztaty i gry terenowe dla dzieci i młodzieży. Jest pomysłodawczynią i współautorką 7 gier dydaktycznych (karcianych i planszowych https://phys.put.poznan.pl/zagraj-w-inzynierie-materialowa) z zakresu inżynierii materiałowej. Bierze również czynny udział w Targach Edukacyjnych, Drzwiach Otwartych czy Salonie Maturzystów.

Działania dr. inż. Grzegorza Michty od początku pracy w AGH były związane z prowadzeniem wykładów, laboratoriów i warsztatów skierowanych do uczniów. Brał udział w wydarzeniach Małopolskiej Noc Naukowców, Festiwalu Nauki i Sztuki, prowadził też lekcje dla klas szkolnych. Jest pomysłodawcą i współrealizatorem: wykładów MetalsDay, które odbywają się w murach uczelni, w szkołach lub online, zajęć dla najmłodszych uczniów pt. „Kto to jest inżynier”, drugiej edycji ogólnopolskich gier StudentLife@AGH przeznaczonych dla uczniów szkół średnich, tutoringu naukowego skierowanego do uczniów szkół średnich pt. ”Tutoring Junior na WIMiIP AGH”, książeczki dla dzieci i młodzieży z serii AGH Junior pt. "Fascynujący mikroświat. Zobacz obrazy mikrostruktur". Kieruje projektami: „Inżynieria metali – warto! Popularyzacja studiów technicznych wśród uczniów szkół średnich” oraz “StudentLife@AGH: ogólnopolska promocja studiów technicznych z wykorzystaniem mechaniki grywalizacji”

Dr inż. Rafał Wróblewski od 2003 roku uczestniczy w Pikniku Naukowym CNK, najpierw jako doktorant, a później jako pracownik naukowy. Od 2023 roku jest w zespole projektu „Era materiałów - popularyzacja inżynierii materiałowej wśród uczniów szkół średnich” jako współautor skryptu do wykładów oraz autor wykładu wprowadzającego do Inżynierii Materiałowej. W 2021 r. uczestniczył w kursie Nakręcona nauka i jest laureatem konkursu, w wyniku którego powstał film popularnonaukowy “Superbohaterowie, supermateriały”. Podczas Festiwalu Nauki w Warszawie odwiedza szkoły i opowiada, kim jest inżynier i jak materiały kształtują nasze życie.

WSPÓLNE GRONO ODBIORCÓW I POPULARYZATORÓW Z CAŁEJ POLSKI

Za swój najważniejszy sukces inicjatorzy ODIM uważają zjednoczenie jednostek z dwunastu miast w Polsce i wspólne upowszechnianie osiągnięć inżynierii materiałowej tego samego dnia. Jak zaznaczają, inżynieria materiałowa nie jest tak znaną dziedziną w społeczeństwie jak medycyna, informatyka, ekonomia, dlatego wymaga prowadzenia zwiększonych działań popularyzujących naukę. ODIM ma na celu m.in. uświadamianie społeczeństwa, jak duże znaczenie mają materiały w kontekście ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym.

Młodzież uczestnicząca w ODIM ma szansę zdobyć nową wiedzę i umiejętności, zobaczyć nowe możliwości rozwijania swoich pasji związanych z naukami ścisłymi. Osoby zainteresowane studiami mogą porozmawiać ze studentami kierunku inżynieria materiałowa. Studenci zyskują okazję do zaprezentowania swoich projektów i osiągnięć naukowych. Nauczyciele, którzy przyprowadzają swoich uczniów na wydarzenia ODIM sami znajdują cenne inspiracje do nowatorskich lekcji chemii czy fizyki. ODIM to także oferta dla całych rodzin, jeśli tylko chcą wspólnie spędzić czas na odkrywaniu tajników inżynierii materiałowej w atrakcyjny, interaktywny sposób. Znajdą tu coś dla siebie także dorośli pasjonaci nauki, zainteresowani poznawaniem nowych tematów, uczestniczeniem w wykładach, pokazach, prezentacjach oraz dyskusją z naukowcami, w tym seniorzy – poszukujący nowych form wartościowego spędzania czasu.

„Przy okazji tworzenia ODIMu powstała przestrzeń do wymiany doświadczeń, dobrych praktyk, myśli i pomysłów związanych z popularyzacją nauki. W większości jednostek nie ma osób zawodowo zajmujących się promocją czy popularyzacją nauki, dlatego bardzo ważne jest uczestnictwo w społeczności, która dzieli się sprawdzonymi pomysłami, a także tym, co się nie powiodło” – podkreślają członkowie zespołu kandydującego w konkursie Popularyzator Nauki.

Janusz Mazurkiewicz z zespołu ODIM planuje promować inżynierię materiałową również pomiędzy kolejnymi edycjami wydarzenia. W 2024 roku zorganizowano też konkurs fotograficzny dla uczniów i studentów pt. "Materiały inspirowane naturą".(PAP)

Nauka w Polsce

kol/ bar/