Reprezentanci władz regionalnych i lokalnych oraz zrzeszających ich organizacji – takich jak Europejski Komitet Regionów, występujący w imieniu około miliona samorządowców z UE, czy Global Convenant of Mayors for Climate and Energy (Globalne Porozumienie Burmistrzów na rzecz Klimatu i Energii), w skład którego wchodzą włodarze ponad 13,5 tys. miast z całego świata – stanowią jedną z najliczniejszych i najaktywniejszych grup uczestników, odbywającego się od 11 listopada w stolicy Azerbejdżanu - Baku, szczytu klimatycznego COP29.

Zrzeszeni w Local Goverments and Municipal Authorities Constituency (LGMA), włodarze takich miast jak Tokyo, Istambuł, Barcelona, Sao Paulo i kilkudziesięciu innych, władz regionalnych od Tasmanii, przez Szkocję, Katalonię i Kraj Basków po Kalifornię i Rio Grande do Sul oraz przedstawiciele organizacji skupiających samorządowców wszystkich szczebli z całego świata, zaapelowali podczas COP29 o większe wsparcie lokalnego wymiaru walki ze zmianami klimatycznymi – zarówno na poziomie wdrażania, jak planowania i finansowania działań na rzecz klimatu.

„Świat nie jest na dobrej drodze do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, co wiąże się z ryzykiem przekroczenia docelowego poziomu 1,5 st. C, określonego w porozumieniu paryskim (…), a przyroda podupada w tempie bezprecedensowym w historii ludzkości” – zaznaczono w przyjętym na COP29 stanowisku LGMA.

Podpisani pod dokumentem, przedstawiciele miast, gmin, powiatów, terytoriów, prowincji, regionów, stanów i innych władz ponadnarodowych z całego świata, zwracają uwagę, że ich głębsze włączenie w działania na rzecz klimatu uczyni je skuteczniejszymi. Przypominają też, że postulat taki został sformułowany w postanowieniach końcowych z poprzedniego szczytu klimatycznego – COP28 w Dubaju.

Sygnatariusze apelu domagają się udziału w opracowywaniu, wdrażaniu i finansowaniu krajowych planów i strategii klimatycznych, a także formalnego włączenia w międzynarodowe procesy i mechanizmy klimatyczne. Chcą również gwarancji bezpośredniego dostępu do środków przeznaczanych na finansowanie działań na rzecz klimatu. Kolejnym postulatem, zawartym w przyjętym stanowisku, jest „sformalizowanie głosu władz lokalnych i innych władz ponadnarodowych w odpowiednich agendach ONZ i wzmocnienie ich zaangażowania w międzyrządowe organy ONZ”.

W rozmowach z PAP przedstawiciele europejskich samorządów formułują te postulaty bardziej bezpośrednio.

„Powinniśmy mieć bezpośredni dostęp do pieniędzy, przeznaczanych na działania związane z dostosowaniem do zmian klimatycznych oraz przeciwdziałaniem im. Mamy konkretne projekty i czasem jesteśmy ambitniejsi niż nasze rządy, więc powinniśmy mieć możliwość bezpośredniego korzystania z tych funduszy” – powiedział Joszko Klisović, przewodniczący rady miejskiej Zagrzebia.

Z kolei Juraj Droba, przewodniczący Kraju Bratysławskiego, najmniejszego z ośmiu regionów administracyjnych Słowacji, podkreślił konieczność zagwarantowania władzom szczebla niższego niż rządowy ważniejszej roli w międzynarodowych rozmowach dotyczących kryzysu klimatycznego.

„Władze lokalne i regionalne muszą mieć miejsce przy stole negocjacyjnym podczas spotkań takich jak COP29. Zarówno w moim kraju, Słowacji, jak w Czechach, czy ostatnio w Hiszpanii byliśmy ostatnio świadkami katastrof naturalnych. I ostatecznie to zawsze my jesteśmy na pierwszej linii frontu walki z tymi sytuacjami kryzysowymi” – powiedział.

Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów (KR) Vasco Alves Cordeiro zaapelował podczas COP29 do rządów państw członkowskich UE, by włączyły władze regionalne i lokalne nie tylko we wdrażanie polityk klimatycznych, ale również w ich planowanie.

„Osiem z każdych 10 euro wydanych w Unii Europejskiej na działania środowiskowe, jest wydawanych na szczeblu lokalnym i regionalnym. (…) Dlatego bezpośredni dostęp władz ponadnarodowych do związanych z klimatem instrumentów finansowych pomógłby im działać skuteczniej w tym obszarze” – powiedział Cordeiro. „Nie rozwiążemy globalnych problemów klimatycznych bez mocniejszego wsparcia dla lokalnych działań” - dodał.

Odbywający się w Baku szczyt klimatyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych COP29 potrwa do 22 listopada.

Z Baku Marcin Mastalerz (PAP)

mam/ mal/