Samce much rekompensują mniejszą atrakcyjność zaciekłością

Fot. Adobe Stock
Fot. Adobe Stock

Te samce muchy Teleopsis dalmanni, które ze względu na wygląd oczu są mniej atrakcyjne dla samic, zdobywają przychylność partnerek dzięki większej agresywności wobec przystojniejszych rywali – informuje pismo „Frontiers in Ethology”.

Teleopsis dalmanni należy do rodziny Diopsidae, której najbardziej charakterystyczną cechą jest osadzenie oczu na długich szypułkach. Im dłuższe szypułki, a tym samym bardziej oddalone od głowy oczy, tym bardziej atrakcyjny jest samiec w oczach samic i groźniejszy, bardziej onieśmielający wydaje się rywalom.

Badania nad długookimi muchami przeprowadzili naukowcy ze State University of New York - Geneseo (https://doi.org/10.3389/fetho.2024.1461681). Okazało się, że samce z danym wariantem genetycznym - kopią chromosomu X odpowiedzialną za krótsze szypułki oczne są zacieklejszymi wojownikami. Dzięki większej zajadłości zdobywają samice i mutacja ta nadal się utrzymuje.

„Po raz pierwszy zdaję sobie sprawę, że istnieją dowody na związek między egoistycznym genem a agresywnym zachowaniem — powiedziała dr Josephine Reinhardt z Geneseo, autorka korespondencyjna. - Te chromosomy X są dość interesujące, ponieważ są przykładem tego, jak części naszego kodu genetycznego niekoniecznie współpracują ze sobą, ale mają własne egoistyczne interesy. To skrajny przykład, ale samo posiadanie jednego z tych egoistycznych chromosomów wpływa na wiele elementów biologii tych zwierząt, nawet na ich zachowanie”.

U opisywanych muchówek występują dwa typy chromosomu X. Chromosom X niosący mutację krótkich szypułek ocznych odpowiada za proces mejozy: jego allele są nadreprezentowane w plemnikach samców, co oznacza, że jest znacznie bardziej prawdopodobne, że zostaną przekazane.

Samce Teleopsis dalmanni bronią dostępu do partnerek poprzez zastraszające pokazy i walkę. Aby sprawdzić, czy muchy z krótkimi szypułkami ocznymi są bardziej agresywne, naukowcy wykorzystali populacje much z obu typami X. Samce wykazują większą agresję wobec much o podobnej wielkości szypułkach ocznych, dlatego naukowcy dopasowali konkurentów z podobnymi szypułkami ocznymi, a następnie sfilmowali ich zawody i przeanalizowali zachowanie.

Zachowania agresywne były częstsze nie tylko wtedy, gdy dwie muchy były dopasowane pod względem wielkości szypułek ocznych, ale także u samców z „krótkoszypułkowym” chromosomem X. Bardziej bojowe samce miały większe szanse na wygranie rywalizacji, zwłaszcza jeśli angażowały się w więcej walk niż pokazów.

„Kiedy walczący są niedopasowani, walki zwykle kończą się szybko, a mniejszy samiec wycofuje się — wyjaśniła Reinhardt. - Kiedy samiec z chromosomem X warunkującym krótkie szypułki oczne walczy z samcem o podobnej wielkości szypułkach ocznych, jest bardziej agresywny. Ale ponieważ takie samce są przeciętnie mniejsze, prawdopodobnie nadal jest to przeszkoda”.

Nowe obserwacje mogą wyjaśniać, dlaczego muchy z krótkimi szypułkami ocznymi były w stanie się parzyć. Dłuższe szypułki sygnalizują większy rozmiar ciała i bardziej niebezpiecznego przeciwnika, dlatego muchy z krótszymi szypułkami ocznymi zwykle wycofują się z pojedynków. Jeśli samce z chromosomem X napędowym są bardziej agresywne lub nie oceniają dokładnie zagrożenia ze strony innych samców, mogą decydować się na rywalizację z samcami o dłuższych szypułkach ocznych, nawiązując kontakt z samicami przyciągniętymi atrakcyjnością przeciwnika.

Chociaż dodatkowa agresja może być niebezpieczna, może również pomóc muchom uzyskać okazje do kopulacji, których w przeciwnym razie by nie miały. Jednak nie może w pełni zrównoważyć doboru płciowego. Modelowanie rozprzestrzeniania się zmutowanego chromosomu X sugeruje, że może to wyjaśniać, dlaczego nie uzyskał on przewagi: samice nadal preferują samce z dłuższymi szypułkami ocznymi, utrzymując niską częstotliwość występowania wariantu.

Autorzy zwracają uwagę, ze obserwowali niewielką liczbę muchówek i można by przeprowadzić większe badanie w warunkach bardziej przypominających naturalne.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Fot. Adobe Stock

    Rada Europy poluzowała ochronę wilków dla UE; wkrótce zmienione będą unijne przepisy

  • Fot. Adobe Stock

    Długość serdecznego palca a skłonność do nadużywania alkoholu

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera